سنگ چینه نگاری، ریز زیست چینه نگاری و بوم شناسی دیرینه سازند گورپی در ناحیه‌ی زنجیران (جنوب خاوری شیراز)

وزیری, سید حمید; یوسفی, مرتضی; عامل, مرجان; وکیل باغمیشه, فاطمه; صداقت, محمد اسمعیل

سنگ چینه نگاری، ریز زیست چینه نگاری و بوم شناسی دیرینه سازند گورپی در ناحیه‌ی زنجیران (جنوب خاوری شیراز)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ گروه زمین‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

² سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور

چکیده

به منظور مطالعهی سازند گورپی، برش چینهشناسی تنگ زنجیران واقع در جنوب باختری کوار (جنوب خاوری شیراز)، انتخاب گردید. سازند گورپی در این منطقه، دارای 5 بخش به ستبرای 5/362 متر میباشد و از تناوب شیل آهکی، سنگآهک مارنی، سنگآهک، شیل و مارن تشکیل شده است. همبری پایینی سازند ایلام با سازند گورپی به طور پیوسته و همشیب است و همبری بالایی سازند گورپی با سازند پابده به علت عدم وجود فرمهای شاخص ماستریشتین بالایی و وجود کانیهای گلوکونیت و لیمونیت، ناپیوستگی از نوع فرسایشی است. در این پژوهش 188 نمونه از سازند گورپی برداشت گردید که 148 نمونه مربوط به نمونههای سخت و 40 نمونه مربوط به نمونههای نرم میباشد. در این مطالعات 48 جنس و 56 گونه از روزنداران شناور تشخیص داده شد. براساس روزنداران مطالعه شده شاخص، سازند گورپی در برش چینهشناسی مورد بحث، دارای محدوده سنی سانتونین- ماستریشتین میانی میباشد. مطابق با بایوزونبندی، 7 بایوزون به شرح زیر در برش چینهشناسی مورد مطالعه تشخیص داده شد که بایوزون 1 تا 6 مربوط به سازند گورپی و بایوزون 7 متعلق به سازند پابده است.
1. Dicarinella concavata Total Rang Zone.
2. Globotruncanita elevata Partial- Rang Zone.
3. Globotruncana ventricosa Interval Rang Zone.
4. Radotruncana calcarata Total Rang Zone.
5. Globotruncana aegyptiaca Interval Rang Zone.
6. Gansserina gansseri Total Rang Zone.
7. Morozovella velascoensisTotal Rang Zone.
بر اساس عمق محل زندگی فونا شناسایی شده ازسازند گورپی در ناحیه مورد مطالعه، سه گروه از مورفوتایپ های کرتاسه متعلق به فونای مناطق کم عمق (50-0 متر)، مناطق حدواسط (100-50 متر) و فونای مناطق عمیقتر (بیش از 100 متر) تشخیص داده شده است. با مقایسه فرمهای شناسایی شده از سازند گورپی با ایالتهای جغرافیای زیستی و نقشه جغرافیای دیرینه کرتاسه میتوان نتیجه گرفت که این واحد سنگی در ایالت تتیس و آب و هوای گرم نهشته شده است و شرایط رسوبگذاری آن آرام و در آبهای عمیقتر از 100 متر بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Lithostratigraphy,Microbiostratigraphy and Paleoecology of the Gurpi Formation in Zanjiran area, (Southeast of Shiraz)

نویسندگان [English]

S.H. Vaziri ¹
M. Yousefi ¹
M. Amel ¹
F. Vakil Baghmisheh ²
M. E. Sedaghat ²

چکیده [English]

In order to lithostratigraphic, microbiostratigraphic and paleoecologic study of the Gurpi Formation, Tang-e Zanjiran section located at Southwest of Kavar (southeast Shiraz) in Fars Province, has been selected. The Gurpi Formation in the Tang-e Zanjiran section with a thickness of 362.5 meters consists of calcareous shale, marly limestone, limestone, shale and marl, and can be subdivided into five informal members. The Gurpi Formation overlies the Ilam Formation conformable and overlies the Pabdeh Formation disconformable. In this research, 188 samples including 148 samples belong to strict samples and 40 samples belong to soft samples were studied. According to foraminiferal studies, 56 species belonging to 48 genera of planktonic foraminifera were identified. Based on studied foraminifera, the Gurpi Formation in the study section has Santonian-Middle Maastrichtian age. The Gurpi Formation in studied section is comparable with Caron's (1995) biozonation and can be considered 7 biozones based on planktonic foraminifera, biozones 1-6 belong to the Gurpi Formation and biozone 7 belongs to the Pabdeh Formation as follow:
1- Dicarinella concavata Total Rang Zone.
2- Globotruncanita elevata Partial Rang Zone.
3- Globotruncana ventricosa Interval Rang Zone.
4- Radotruncanacalcarata Total Rang Zone.
5- Globotruncana aegyptiaca Interval Rang Zone.
6- Gansserina gansseri Total Rang Zone.
7- Morozovella velascoensis Total Rang Zone.
Based on life-depth of identify fauna from Zanjiran stratigraphic section, three groups of cretaceous morphotype belong to epicontinental sea fauna, shallow water fauna and deep water fauna were identified. The Comparison of identified fauna from Gurpi formation with cretaceous biogeographic province and paleogeography map, it can be resulted this lithological section was precipitated in tethys province and warm weather as well, therefore, the condition of sedimentation could be in a deep-water environment with more than 100 meters.