چینه نگاری سنگی و زیست چینه نگاری رسوبات کـرتاسه پسین (تورونین-کامـپانین) بر پایه روزن بران شناور در لرستان، جنوب باختر خرم آباد

نویسنده

استادیار گروه زمین‌شناسی، دانشگاه پیام‌نور، صندوق پستی 19395- 3697 تهران، ایران

چکیده

در پژوهش حاضر به جهت مطالعه سنگ­چینه­شناسی و ریززیست دیرینه­شناسی رسوبات کرتاسه در محدوده جنوب­­غرب خرم­آباد، یک برش چینه­شناسی  بر روی تاقدیس پشت­جنگل انتخاب شد. این برش  با 190 متر ضخامت عمدتاً از تناوب یکنواخت سنگ­آهک­ که در طی یک رسوب­گذاری پیوسته زمان تورونین میانی تا سانتونین پایانی تشکیل شده است. سازند ایلام در برش مورد مطالعه با مرزی تدریجی بر روی نهشته­های پلاژیک سازند سورگاه قرار گرفته و توسط سازند گورپی نیز با مرزی تدریجی و پیوسته پوشیده شده است. در مطالعات حاضر تعداد 12 جنس، 40 گونه و 4 زیست­زون از روزن­بران پلانکتون تشخیص داده شد. بر اساس نحـوه پراکندگی فسـیلی گونه­های شاخص در این برش چینه­شناسی مشاهده و تشخیص داده شد که معرف سن تورونین میانی- سانتونین پایانی برای سازند ایلام در پژوهش اخیر می­باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Micropaleontology and lithostratigraphy of the late Cretaceous deposits (Turonian -Campanian) based on planktonic foraminifera in the Lurestan, southwest of Khoramabad

نویسنده [English]

  • P. Rajabi
چکیده [English]

In the present study, a stratigraphic section was selected on the Poshte-Jangal anticline in the southwestern part of Khorramabad to study the microbiostratigraphy of the Cretaceous sediments. This Section with a thickness 190 meters consists of invariable thin to Medium bedded limestones with Middle Turonian to Late Santonian age which were deposited in a continues sedimentation process. Both lower and the upper boundaries of this formation with The Surgah and Gurpi formations are conformable, respectively. In the present study of the Ilam Formation, 12 genera, 40 species and 4 biozones of the planktonic foraminifera were recognized. Based on the stratigraphic distribution of the introduced species and identified biozones the Middle Turonian to Late Santonian age is suggested for deposits of the Ilam Formation in this stratigraphic section.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ilam formation
  • Biostratigraphy
  • Turonian
  • Santonian
  • Lorestan
آقانباتی، ع (1383) زمین­­شناسی ایران، انتشارات سازمان زمین­شناسی و اکتشافات معدنی کشور، 586 ص.
اسدی­مهماندوستی، ا (1384) ژئوشیمی و دیاژنز سازند ایلام در میادین نفتی آب­تیمور و منصوری و رخنمون تنگ­رشید کوه پیون ایذه، رساله کارشناسی­ارشد، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، 135ص.
بخشنده، ل.، محتاط، ط.، بخشنده، ح.، سنماری، س (1391) زیست زون­بندی و فراوانی روزن­بران در برش تیپ سازند ایلام، فصلنامه علوم زمین، سال 23، شماره 92، ص 84-75.
تیموریان، ا (1383) چینه­نگاری زیرزمینی سازندهای سروک و ایلام (گروه بنگستان) در منطقه شرق اهواز، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.
چهارده­چریک، غ (1385) زیست­چینه­نگاری سازند ایلام (مقطع تیپ) بر اساس فرامینیفرهای پلانکتونیک، جنوب شرقی ایلام، رساله کارشناسی­ارشد، دانشگاه اصفهان، 122ص.
شوشتریان، ف.، آدابی، م.، صـادقی، ع.، حسـینی­برزی، م.، لطف­پور، م (1390) کانی­شناسی اولیه سازند ایلام بر اساس داده­های ژئوشیمیایی در برش نمونه، تاقدیس پیون و مقطع تـحت­الارضی دانان-a، مجله پژوهـش­های چینه­نگاری و رسوب­شناسی، سال 27، شماره 44، ص 68-39.
صادقی، ع.، رازیانی، م (1393) زیست­چینه­نگاری سازند سورگاه در برش تاقدیس کوه شاه­نخجیر (جنوب باختر ایلام) بر پایه روزن­بران پلانکتونی و مقایسه آن با برش نمونه، فصلنامه علوم زمین، شماره 93، ص 119 -126.
عمرانی، م.، خسروتهرانی، خ.، باغبانی، د.، کشانی، ف (1389) یافته­های نوین در چینه­نگاری­زیستی سازند ایلام در کوه عسلویه (حوضه) زاگرس، فصلنامه علوم­زمین، دوره 20، شماره 78، ص 60-53.
مطیعی، ه (1382) زمین­شناسی ایران، چینه­شناسی­زاگرس، سازمان زمین­شناسی و اکتشافات معدنی کشور،583 ص.
وزیری، ح.، جهانی، د.، صفدری، م.، چگنی، ف (1387) سنگ چینه­شناسی، ریززیست چینه­شناسی و ریزرخساره سازند ایلام در جنوب باختر خرم­آباد، فصلنامه علوم­زمین، شماره 67، ص 139-124.
Alavi, M (2004) Regional Stratigraphy of the Zagros Fold-Thrust Belt of Iran and Its Proforeland Evolution, American Journal of Science, 304: 1-20. doi.org/10.2475/ajs.304.1.1
Bolli, M )1945( Zur Stratigraphie der Oberen Kreide in den hoheren Helvetischen Dechen, Eclog, Helv, 37: 217-328.
  Bolli, H. M )1959( Planktonic Foraminifera from the Cretaceous of Trinidad, B, W  I  Bull Amer, Paleonto, Vol 39.
  Bolli, H. M )1966( Zonation of cretaceous to Pliocene marine sediments based on planktonic foraminifera Bolethin Informative Asociacion Venezolana De Geologia, Mineriay petroleo,. pp 9.
  Bolli. H. M., Saunders, J. B & Perch–Nielsen, K )1989( Plankton Stratigraphy, Cambridge University Press, Cambridge, 1: 154:87.
Caron, M )1989( Cretaceous Plankton foraminifera in  Bolli, H M, et al. (editors), Planktonic Stratigraphy, Vol 1. Cambrige university press.
Caron,  M )1983( Taxonomie et phylogenie de la famille des Globotruncanidae, 2 nd kreide symposium, Munchen, 1982.
Golonka, J )2004( Plate tectonic evolution of the southern margin of Eurasia in the Mesozoic and Cenozoic, Tectonophysics Journal, 381(1-4): 235-273, org/10.1016/j.tecto.2002.06.004
Gradstein, F.  M., Ogg,  J. G., & Smith, A. G )2004(  GEOLOGI  TIME SCALE, Cambridge Univ  Press.
James, G.  A., & Wynd,  J. S )1965(  Stratigraphic Nomenclatrure of Iranian Oil Consortium Agreement  area, AAPG Bulletin.
Kalantary, A )1976(  Microbiostratigraphy of the Sarvestan Areas, Southwestern Iran, National Iranian Oil Company Geological Laboratories, Pub, No. 5: 129.
Kalantary, A )1986(  Microfacies of carbonate rocks of Iran, Tehran, National Iranian Oil Company, Geological Laboratories, Pub, No. 11: 520.
Kalantary, A )1992( Lithostratigraphy and Microfacies of Zagros Orogenic Area. S.W. Iran. National Iranian Oil Company. Exploration and Production. Geological Laboratories. Pub. No. 12: 421.
Ogg, J. G.,  Ogg. G. & Gradstein., F.  M )2004(  The Concise Geologic Timscale, Cambridge University Press, 150 pp.
Sigal, J )1977( Essai du zonation du Cretace mediterraneenne a laide des foraminiferes planctoniquess, Geologie Mediterraneenne, 4: 99-108.
Sliter, W. V )1989(  Biostratigraphic zonation for Cretaceous planktonic foraminifers examined in thin section, Journal of Foraminiferal Research, 19(1): 1-19.
Stampfli, G. M., & Borel, G. D (2002) A plate tectonic model for the Paleozoic and Mesozoic constrained by dynamic plate boundaries and restored synthetic oceanic isochrones, Earth and Planetary Science Letters, 196: 17-33.
Talbot, C. J., & Alavi, M (1996) The past of a futur syntaxis across the Zagros. In Salt tectonics,  (eds., G. I. Alsop, D. J., Blundell  & I,  Davison), 100:  89-109.
Vaziri Moghadam, H )2002( Biostratigraphic Study of the Ilam and Gurpi Formations Based on planktonic foraminifera in se of Shiraz, Iran,  Journal of Sciences, Islamic Republic of Iran 13(4): 339-356.