تأثیر چگالی و تخلخل بر میزان دقت روابط تخمین مقاومت فشاری تک‌محوری و مدول الاستیسیته سنگ‌آهک از سختی واجهشی اشمیت

نویسنده

گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه لرستان

چکیده

در تحقیق حاضر، تاثیر چگالی و تخلخل بر میزان دقت روابط تخمین مقاومت فشاری تک­محوری و مدول­الاستیسیته از سختی واجهشی اشمیت بررسی شده است. برای رسیدن به این اهداف، 15 نمونه سنگ­آهک تهیه و ویژگی­های فیزیکی (چگالی و تخلخل) و مکانیکی (مقاومت فشاری تک­محوری، مدول الاستیسیته و سختی واجهشی اشمیت) آن­ها تعیین شده است. در ادامه آنالیزهای رگرسیونی ساده و چند متغیره بر اساس سختی واجهشی اشمیت، چگالی و تخلخل برای تخمین مقاومت فشاری تک­محوری و مدول الاستیسیته ارائه شده است. روابط ارائه شده بر اساس آزمون­های آماری مورد بررسی قرار گرفتند که نشان دهنده صحت و دقت مناسب آن­ها می­باشد. مقایسه روابط ساده و چند متغیره نشان می­دهد چگالی و تخلخل نقش مهمی در افزایش میزان دقت تخمین مقاومت فشاری تک­محوری و مدول الاستیسیته از سختی واجهشی اشمیت دارند. هم­چنین نتایج دلالت بر این دارد هنگامی که سختی واجهشی اشمیت و چگالی به عنوان پارامتر ورودی رابطه رگرسیون استفاده می­شوند، مقدار ضریب تعیین برای تخمین مقاومت فشاری تک­محوری و مدول الاستیسیته به ترتیب برابر با 88/0 و 83/0 هستند. در حالی که اگر سختی واجهشی اشمیت و تخلخل به عنوان پارامتر ورودی استفاده شوند، مقدار ضریب تعیین برای تخمین مقاومت فشاری تک­محوری و مدول الاستیسیته به ترتیب برابر با 91/0 و 74/0 هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Influence of density and porosity on the estimation accuracy of uniaxial compressive strength and elasticity modules from Schmidt rebound number for limestones

نویسنده [English]

  • Amin Jamshidi
Department of Geology, Faculty of Basic Sciences, Lorestan University, Khorramabad, Islamic Republic of Iran
چکیده [English]

In the present study, the effect of density (ρ) and porosity (n) on the accuracy of correlation between uniaxial compressive strength (UCS) and modulus of elasticity (E) with Schmidt rebound hardness (HR) was investigated. For this purpose, 15 different limestones were selected and their physical (ρ, n) and mechanical (UCS, E, HR) properties were determined. In the following, simple and multivariable regression analyses based on the HR, ρ and n for estimating the UCS and E were proposed. The relationships proposed based on the statistical tests have been investigated, which indicates their appropriate accuracy. Comparison of simple and multivariate relationships shows that ρ, n play an important role in increasing the estimation accuracy of UCS and E from HR. Moreover, the results shows that when HR and ρ be used as the input parameter in the regression analysis, the value of the determination coefficient for estimating the UCS and E are 0.88 and 0.83, respectively. If HR and n be used as input parameters, the value of the determination coefficients for estimating the UCS and E are 0.91 and 0.74, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • porosity
  • Density
  • Uniaxial compressive strength
  • Modulus of elasticity
  • Schmidt hardness rebound
حبیب­پور، ک. و صفری، ر (1388) راهنمای جامع کاربرد SPSS در تحقیقات پیمایشی (تحلیل داده­های کمی). انتشارات لویه متفکران، 861 ص.
مهدوی، م. و طاهرخانی، م (1383) کاربرد آمار در جغرافیا. نشر قومس، 434 ص.
Anon )1979) Classification of rocks and soils for engineering geological mapping.part 1: Rock and soil materials. Bulletin International Association Engineering Geology, 19: 355–371.
ASTM (D 5873-05) (2005) Standard test method for determination of rock hardness by Rebound Hammer Method.
Aufmuth, R.E (1973) A systematic determination of engineering criteria for rock. Bulletin Association Engineering Geology, 11: 235–245.
Aydin, A., and Basu, A (2005) The Schmidt hammer in rock material characterization. Engineering Geology, 81: 1 –14.
Bruno, G., Vessia, G., and Bobbo, L (2013) Statistical Method for Assessing the Uniaxial Compressive Strength of Carbonate Rock by Schmidt Hammer Tests Performed on Core Samples. Rock Mechanics and Rock Engineering, 46: 199–206.
Cargill, J.S., and Shakoor, A (1990) Evaluation of empirical methods for measuring the uniaxial compressive strength of rock. International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences & Geomechanics, 27: 495-503.
Cobanoglu, I., and Celik, S.B (2008) Estimation of uniaxial compressive strength from point load strength, Schmidt hardness and P-wave velocity. Bulletin Engineering Geology Environmental, 67: 491–498.
Deere, D.U., and Miller, R.P (1966) Engineering classification and index properties for intact rocks. Tech. Report. Air Force Weapons Lab., New Mexico, No., AFNL-TR, p. 65– 116
Diamantis, K., Gartzos, E., and Migiros, G (2009) Study on uniaxial compressive strength point load strength index, dynamic and physical properties of serpentinites from Central Greece. test results and empirical relations. Engineering Geology, 108; 199–207.
ISRM (1981) Rock characterization testing and monitoring. ISRM suggested methods. In: Brown ET (ed), Pergamon Press, Oxford, 211 p.
ISRM (2007) The complete ISRM suggested methods for rock characterization, testing and monitoring. In: Ulusay R, Hudson JA (eds.), Suggested methods prepared by the commission on testing methods.
Kahraman, S (2001) Evaluation of simple methods for assessing the uniaxial compressive strength of rock. International Journal of Rock Mechanics & Mining Sciences, 38: 981–994.
Katz, O., Reches, Z., and Roegiers, J.C (2000) Evaluation of mechanical rock properties using a Schmidt hammer. International Journal of Rock Mechanics & Mining Sciences, 37: 723– 728.
Kilic, A., and Teymen, A (2008) Determination of mechanical properties of rocks using simple Methods. Bulletin Engineering Geology Environmental, 67: 237–244.
Sachpazis, C.I (1990) Correlating Schmidt hardness with compressive strength and Young’s modulus of carbonate rocks. Bulletin Association Engineering Geology, 42: 75–83.
Tiryaki, B (2008) Predicting intact rock strength for mechanical excavation using multivariate statistics, artificial neural networks, and regression trees: Engineering Geology, 99: 51–60.
Tugrul, A., and Zarif, I. H (1999) Correlation of mineralogical and textural characteristics with engineering properties of selected granitic rocks from Turkey. Engineering Geology, 51: 303–317.
Singh, R.N., Hassani, F.P., and Elkington, P.A.S (1983) The application of strength and deformation index testing to the stability assessment of coal measures excavations. Proceedings of 24th US symposium on rock mechanics, Texas A& M Univ, AEG, p.599–609.
Xu, S., Grasso, P., and Mahtab, A (1990) Use of Schmidt hammer for estimating mechanical properties of weak rock. Proc. 6thInternational IAEG Congress, vol. 1.Balkema, Rotterdam, p.511 –519.
Yasar, E., and Erdogan, Y (2004) Estimation of rock physic mechanical properties using hardness methods. Engineering Geology, 71: 281–288.
Yilmaz, I., and Sendir, H (2002) Correlation of Schmidt hammer rebound number with unconfined compressive strength and Young’s modulus in gypsum from Sivas (Turkey). Engineering Geology, 66: 211–219.