زمین شیمی عناصر نادر خاکی کانی فلوریت در کانسارهای فلوریت البرز مرکزی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

2 گروه زمین‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات

3 گروه زمین‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران

چکیده

کانی­سازی فلوریت در البرز مرکزی در سازندهای الیکا و تیزکوه رخداده و ژنز این کانسارها از اپی­ژنتیک تا رسوبی- دیاژنتیک در نظر گرفته شده است. بر اساس نتایج حاصله در این تحقیق، کلیه فلوریت­های رسوبی- دیاژنتیک و اپی­ژنتیک دارای الگوی به ­هنجار شده مشابهی بوده و فلوریت اپی­ژنتیک از انحلال، انتقال وتحرک مجدد فلوریت­های قبلی(رسوبی- دیاژنتیک) منشاء گرفته­اند. به دلیل تشابه در الگوی به هنجار شده فلوریت و سنگ میزبان آهکی کانسار امافت (سازند تیزکوه) وعدم تشابه این الگو با سنگ­های آذرین اطراف کانسار، این عنصر از سنگ آذرین منشاء نگرفته، بلکه از سنگ آهکی میزبان تامین شده است. در کانسار فلوریت کمرپشت مقدار عناصر نادر خاکی به طور مشخصی از رگه  فلوریت به هاله دگرسانی و بازالت سالم اطراف زیادتر می­شود، به طوری که بیش­ترین مقدارعناصر نادر خاکی در بازالت­ها و کمترین آن در فلوریت اندازه­گیری شده است. علاوه  بر این، بین الگوی به ­هنجار شده بازالت، هاله دگرسانی و رگه فلوریت در کانسار کمرپشت تشابه کاملی وجود دارد که مبین شستشو و خروج عناصر نادر خاکی از سنگ بازالت به رگه فلوریت است. عدم تشابه در الگوی به هنجار شده شیل­های سیاه رنگ وماسه­سنگ سازند شمشک و کانی فلوریت منطقه می­رساند که این سنگ­ها منشاء عنصر فلوئور نبوده­اند. این نتیجه­گیری توسط مقدار کم عناصر نادر خاکی در این سنگ­ها حمایت می­شود. به دلیل وجود آنومالی منفی Eu و مثبت برای Ce، محیط تشکیل فلوریت در سازند الیکا احیایی بوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

REE Geochemistry of fluorite mineral in fluorite deposits of Centeral Alborz

نویسندگان [English]

  • Gh. Vahabzade 1
  • A Khakzad 2
  • I. Rasa Rasa 3
  • M. Mosavi 3
چکیده [English]

Fluorite mineralization occurred in Central Alborz in Elika and Tizkooh Formations. The genesis of these deposits are considered to be epigenetic to sedimentary-diagenetic type. The obtained results show that all sedimentary-diagenetic and epigenetic fluorits are with similarities normalized patterns. These similarities can be considered from solution, transportation or recrystalization of former fluorites (sedimentary-diagenetic) epigenetic fluorite originated. The pattern similarity of fluorite and host rock, it can be concluded that remobilization of F element occurred and differential patterns between fluorite and igneous rock described their independency. In Kamarpohst ore deposit, the amount of REE is increasingly from fluorite zone to alteration and finally to basalt. Also the highest amount of REE identified in basalt and the lowest amount find in fluorite. Moreover, there was a complete similarity between normalized pattern of basalt, alteration halo and fluorite vein in Kamarposht deposit. This can show the leading of REE from the basalt and transported to fluorite vein. The dissimilarity in normalized pattern in black shale, sandstone and fluorite can be explained as differently origins. This result can be supported by the low amount of REE in sandstone and shele.Because of negative anomaly of Eu and positive anomaly for Ce, the environment of fluorite in Elica Formation  was reduction.
   

کلیدواژه‌ها [English]

  • REE
  • Fluorite ore deposits
  • Central Alborz