مطالعه ی ژئوشیمیایی سنگ های آتشفشانی میزبان و کانی شناسی دگرسانی آرژیلیک در کانسار مس پورفیری سرچشمه: بر اساس داده های جدید

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

کانسار مس پورفیری سرچشمه بر روی نوار آتشفشانی ایران مرکزی یعنی کمربند آتشفشانی ارومیه - دختر قرار دارد، این کمربند مهم­تریـن کمربند فلززایـی ایران است. سنگ­های آتشفشانی درونگیر این کانسار به لحاظ پتروگرافی عمدتاً در محدوده­ی سنگ­های آندزیتی و بعضاً در محدوده­ی سنگ­های داسیتی قرار می­گیرند؛ به­طوری که مطالعات پترولوژی نیز این نظر را تاٌیید می­کند. سری ماگمایــی سنگ­های مذکور در محدوده­ی کالکوآلکالن قرار می­گیرد و مقادیر اکسیدهای MgO و FeOt با افزایش SiO2 روند نزولی را نشان می­دهند؛ که نشانه­ی تبلور بخشی کانی کلینوپیروکسن در طی تبلور ماگما است. مقدار CaO نمونه­ها نیز کم و بیش کاهش می­یابد که می­تواند با تحول ترکیب پلاژیوکلاز از کلسیک به سدیک در حین تبلور بخشی ماگما مرتبط باشد. محدوده­ی سنگ­های آتشفشانی کانسار سرچشمه در محدوده­ی کمان­های ماگمایی ناشی از فرورانش یک پوسته اقیانوسی به زیر یک پوسته قاره­ای بوده است. بـراساس مطالعات پــراش اشعه­ی ایکس (XRD) عمده کانی­های موجود در دگرسانی آرژیلیک کانسـار سرچشمه عبارتند از: کائولینیت، مونت­موریونیت، ایلیت – میکا (سرسیت)، کلریت، کوارتز و پیریت، که پیریت تنها کانی سولفیدی موجود در این زون بوده و این زون فاقد کانه­زایی می­باشد. در نتیجه این مطالعات تغییرات کانی­های رسی در رخنمون موجود در محدوده­ی غربی کانسار از داخل به سمت حاشیه ثابت است؛ اما در رخنمون موجود در محدوده­ شمالی کانی­های رسی از داخل به سمت حاشیه و خارج کانسار دارای تغییراتی می­باشند؛ به­طوری­که در نمونه­های داخلی و نزدیک به توده نفوذی کائولینیت غالب بوده و به سمت حاشیه و قسمت­های خارجــی زون دگرسانی آرژیلیک کانسار، مونت­موریونیت افزایش می­یابد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Geochemical study of volcanic host rocks and argillic alteration mineralogy in Sarcheshmeh porphyry copper deposit: based on new data

نویسندگان [English]

  • M. Maanijou
  • M. Mostaghimi
  • M. Abdollahy Riseh
  • N. Sahraro
چکیده [English]

Sarcheshmeh porphyry copper deposit lies within volcanic belt of Urumieh-Dokhtar, the most important mettalogenic belt of Iran. Based on petrography and petrology, the volcanic rocks are generally andesite and dacite. The  magma has calcalkaline affinities and the amount of MgO and FeOt show a negative correlation with SiO2 which is a sign of fractional crystallization of clinopyroxene from magama. The CaO content also decreases which can be  related with composition changes of plagioclase from calcic to sodic. The situation of such volcanic rocks is within magmatic arcs related to subduction of oceanic crust under continental crust. Based on XRD analysis, the major minerals of argillic alteration in sarcheshmeh deposit includes: kaolinite, montmorilonite, illite-mica, chlorite, quartz and pyrite, in which pyrite is the only sulfide in this barren zone. Finally, according to these studies, changes of clay minerals in western outcrop outward the deposit is constant, but in northern outcrop the amount of clay minerals changes from inside to margins of the deposit. By which in interior samples and adjacent to the stock, kaolinite is dominant and in margins plus exterior zones of algillic alteration, the montmorilonite dominates.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Geochemistry
  • mineralogy
  • Argillic alteration
  • Porphyry copper deposit
  • Sarcheshmeh