بررسی اثر نوسانات سطح آبخوان لنجانات بر دبی رودخانه زاینده رود

نویسندگان

1 دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران

2 کارشناس‌ارشد مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران

3 استاد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران

4 دانشجوی دکترا، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران

چکیده

شبیه­سازی عددی جریان آب­های زیرزمینی به دلیل تخمین پارامترهای هیدرولیکی و هیدرولوژیکی ابزاری مهم برای مدیریت منابع آب آبخوان­ها می­باشد. در این تحقیق نتایج حاصل از یک مدل ریاضی شبیه­سازی جریان آب­های زیرزمینی در آبخوان دشت لنجانات واقع در استان اصفهان بررسی گردید. برای انجام این کار از کد عددی MODFLOW-2000 که در قالب نرم­افزار مدل­سازی آب­های زیرزمینی (GMS) قرار گرفته است، استفاده شد. پس از جمع­آوری اطلاعات مورد نیاز (زمین­شناسی، هیدرولوژیکی، هیدروژئولوژیکی و نقشه­های توپوگرافی) ابتدا مدل سه­بعدی هیدروژئولوژیکی دشت با استفاده از لاگ چاه­های منطقه و اطلاعات ارتفاعی لایه سطحی دشت تهیه شد و سپس MODFLOW برای شبیه­سازی جریان مورد استفاده قرار گرفت. پس از شبیه­سازی اولیه جریان، مدل با استفاده از سعی و خطا و روش تخمین پارامتر و اطلاعات تراز آب چاه­های منطقه برای حالت پایدار و ناپایدار واسنجی گردید. نتایج حاصل از واسنجی مدل در حالت پایدار برای سال 1374 مقادیر ریشه مربع میانگین خطا، میانگین خطای مطلق و میانگین خطا به ترتیب 41/17، 22/15 و 6/0- متر بدست آمد و واسنجی مدل در حالت جریان ناپایدار برای فواصل سال­های 1374 تا 1391 با روش سعی و خطا برای رسیدن به بهترین نتیجه میان تراز مشاهده شده روزانه و تراز محاسبه شده انجام شد. مقادیر ریشه مربع میانگین خطا و میانگین خطا به ترتیب با مقادیری برابر با 29/26 و 43/8- متر نشان­دهنده دقت نسبتاً خوب مدل می­باشد. بعد از انجام واسنجی مقدار تغذیه 000321/0 متر در روز بدست آمد که این مقدار 98/1 برابر مقدار تغذیه ورودی برای مدل می­باشد. مقدار هدایت هیدرولیکی افقی لایه­های ماسه، سلیت و ماسه، شن نیز به ترتیب 57/28 و 4/40 متر در روز بدست آمد. نتایج بررسی نوسانات دبی رودخانه و تراز آب چاه­های منطقه نشان می­دهد که تغییرات تراز آب­های زیرزمینی بر دبی رودخانه زاینده رود تأثیرگذار می­باشند. پیش‌بینی تراز سطح آب‌زیرزمینی در 15 سال آینده نشان می­دهد که سطح آب­های زیرزمینی در منطقه بشدت کاهش می­یابد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the effect of water level fluctuations in Lenjanat aquifer on Zayandrood river discharge

نویسندگان [English]

  • A. Taheri Tizro 1
  • P. Etezazy 2
  • S. Marofy 3
  • R. Fasihi 4
1 Assoc. Prof., Dept., of Water Engineering, Faculty of Agriculture, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran
2 M. Sc., of Water Engineering, Faculty of Agriculture, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran
3 Prof., Dept., of Water Engineering, Faculty of Agriculture, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran
4 Ph. D. student of Water Engineering, Faculty of Agriculture, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran
چکیده [English]

Numerical simulation of groundwater flow is an important tool for managing aquifers due to the applicability in estimation of hydraulic and hydrological parameters. In this research, the results of a mathematical model simulating groundwater flow in the aquifer of Lenjanat plain located in Isfahan province were investigated. The numerical code MODFLOW-2000, which is in the form of groundwater modeling software (GMS), was used. After collecting the required information (geological, hydrological, hydrogeological and topographic maps), first a three-dimensional hydrogeological model of the plain was prepared using log wells and elevation information of the surface layer of the plain, and then MODFLOW for similar Flow construction was used. After the initial flow simulation, the model was calibrated using trial and error and parameter estimation method and water level information of wells in the region for stable and unstable state. The results of steady-state model calibration for 1995 Square root mean values of mean error, mean absolute error and mean error were 17.41, 15.22 and -0.6 m, respectively, and model calibration in unstable flow mode for year intervals. The years 1995 to 2012 were done by trial and error method to achieve the best result between the observed daily balance and the calculated balance. The square root values of mean error and mean error with values equal to 26.29 and 8.43 m, respectively, indicate the relatively good accuracy of the model. After calibration, the amount of feed was 0.300321 m per day, which is 1.98 times the amount of input feed for the model. The amount of horizontal hydraulic conductivity of sand, silt and sand, sand layers was 28.57 and 40.4 meters per day, respectively. The results of fluctuations in river discharge and water level of wells in the region show that changes in groundwater level affect the discharge of Zayandehrood River. Groundwater level forecasts for the next 15 years show that groundwater levels in the region are declining sharply.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Groundwater Flow
  • MODFLOW
  • GMS
  • Steady and transient states
  • Zayandehrood River discharge

مراجع

Aghanabati, S. A (2004) Geology of Iran. Publications of the Geological Survey of Iran. 640.
Al-Salamah, L. S., Ghazaw, Y. M. and Ghumman, A. R (2011) Groundwater modeling of Saq Aquifer Buraydah Al Qassim for better water management strategies. Environmental Monitoring and Assessment, 173 (1–4): 851–860.
Bayatvarkeshi, M., Fasihi, R., and Zareabyaneh, H (2018) Numerical simulation of groundwater flow path in Hamedan-Bahar aquifer. Iranian Journal of Health and Environment, 11(1):49-62
Ehteshami, M., and Sharifi, A (2008) Presenting a finite element model for quantitative and qualitative study of Rey aquifer. Iranian Journal of Research (Formerly soil and water science), 22(2): 257-270.
Eshrati, M (2015) Investigation of the effect of climate change on groundwater fluctuations in Ghaen plain aquifer using GMS mathematical model. Master Thesis, Gorgan University, Iran.
Feng-Rong, Y. Cheng-Haw, L. Wen-Jui, K. and Hsin-Fu, Y (2009) The impact of tunneling construction on the hydrogeological environment of Tseng-Wen Reservoir Transbasin Diversion Project in Taiwan. Engineering Geology, 103: 39–58.
Freeze, R. A. and Witherspoon, P. A (1968) Theoretical analysis of regional groundwater flow: Quantitative interpretations”. Water Resources Research, 4 (3): 581-590.
Hubbert, M. K (1940) The theory of ground water motion. Journal of Geology, 48(8): 785-944.
Jusseret, S., Tam, V. T. and Dassargues, A (2009) Groundwater flow modelling in the central zone of Hanoi, Vietnam. Hydrogeology Journal, 17: 915–934.
Kazemi, GH. A., Parhizkar, S. Ajdary, KH., and Emamgholizadeh, S (2015) Predicting water level drawdown and assessment of land subsidence in Damghan aquifer by combining GMS and GEP models. Geopersia, 5(1): 63-80.
Khadri, S. F. R., and Pande, C (2016) Ground water flow modeling for calibrating steady state using MODFLOW software: a case study of Mahesh River basin, India. Modeling Earth Systems and Environment, 2(1): 1-17.
Larroque, F., Treichel, W. and Dupuy, A (2008) Use of unit response functions for management of regional multilayered aquifers; application to the North Aquitaine Tertiary system (France)”. Hydrogeology Journal, 16: 215–233.
Liu, C. W., Chou, Y. L., Lin, S. T., Lin, G. J. and Jang, C. S (2010) Management of high groundwater level aquifer in the Taipei Basin”. Water Resources Management, 24 (13): 3513–3525.
Liu, C. W., Lin, C. N., Jang, C. S., Chen, C. P., Chang, J. F., Fan, C. C. and Lou, K. H (2006) Sustainable groundwater management in Kinmen Island. Hydrological Processes, 20: 4363–4372.
McDonald, M. G. and Harbaugh, A. W (1988) A modular three-dimensional finite difference groundwater flow model”. US Geological Survey Open-file Report, 83-875.
Medhat, A. and Bihery, El (2009) Groundwater flow modeling of Quaternary aquifer Ras Sudr, Egypt”. Environmental Geology, 58: 1095–1105.
Mittelstet, A. R., Smolen, M. D., Fox, G. A. and Adams, D. C (2011) Comparison of aquifer sustainability under groundwater administrations in Oklahoma and Texas. Journal of the American Water Resources Association, 47 (2): 424–431.
Mohanty, S., Jha, M. K., Kumar, A., and Panda, D. K (2013) Comparative evaluation of numerical model and artificial neural network for simulating groundwater flow in Kathajodi–Surua Inter-basin of Odisha, India. Journal of Hydrology, 495: 38-51.
Qadir, A., Ahmad, Z., Khan, T., Zafar, M., Qadir, A., and Murata, M (2016) A spatio-temporal three-dimensional conceptualization and simulation of Dera Ismail Khan alluvial aquifer in visual MODFLOW: a case study from Pakistan. Arabian Journal of Geosciences, 9(2): 1-9.
Qiu, S., Liang, X., Xiao, C., Huang, H., Fang, Z., and Lv, F (2015) Numerical Simulation of Groundwater Flow in a River Valley Basin in Jilin Urban Area, China. Water, 7(10): 5768-5787.
Regli, C., Rauber, M. and Huggenberger, P (2003) Analysis of aquifer heterogeneity within a well capture zone, comparison of model data with field experiments: a case study from the river Wiese, Switzerland. Aquatic Sciences, 65: 111-128.
Rejani, R., Jha, M. K., Panda, S. N., and Mull, R (2008) Simulation modeling for efficient groundwater management in balasore coastal basin, India. Water Resources Management, 22 (1): 23–50.
Taheri Tizro, A., Voudouris, K. S. and Akbari, K (2011) Simulation of a groundwater artificial recharge in a semi-arid region of Iran. Irrigation and Drainage, 60: 393-403.
Todd, D. K., and Larry, W (2005) Groundwater Hydrology. Third Edition. John Welly and Sons.
Zhou, Y. and Li, W (2011) A review of regional groundwater flow modeling. Geoscience Frontiers, 2(2): 205-214.
Ziaei, A. Mohammadi, A. and Meshkini, J (2016) The effect of water transfer from Maneh basin on Bojnourd groundwater using GMS model. International Bulletin of Water Resources and Development, 4(1): 205-217.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 01 خرداد 1400
  • تاریخ بازنگری: 06 شهریور 1400
  • تاریخ پذیرش: 14 شهریور 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار