آلودگی منابع آب زیرزمینی مناطق پایین دست محل دفن زباله در سراب قنبر شهر کرمانشاه

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه ارومیه، ارومیه

2 استادیار گروه زمین‌شناسی، دانشگاه ارومیه، ارومیه

3 استادیار گروه زمین‌شناسی، دانشگاه پیام نور، ابهر

چکیده

در سال­های اخیر آلودگی آب­های زیرزمینی به دلیل تغییر الگوی استفاده از زمین به عنوان یک موضوع مهم زیست­محیطی در کشور­های توسعه یافته و در حال توسعه مطرح است. از میان آلاینده­های متعدد آب­های زیرزمینی، می­توان به شیرابه تولیدی از پسماندها یا محل دفن پسماند شهری که به دلیل سمَیت و ماندگاری بالا در محیط خطرات زیست­محیطی زیادی ایجاد می­کنند، اشاره کرد. کرمانشاه پنجمین شهر پرجمعیت و یکی از کلان‌شهرهای ایران که مرکز آن کرمانشاه است و براساس سرشماری سال 1395 دارای جمعیتی بالغ بر 651/946 نفر می­باشد. با توجه به رشد جمعیت بالا و مهاجرپذیری آن منجر به افزایش جمعیت بی­سابقه­ای شده است که در توان زیرساخت­های این شهر نیست. در نتیجه در کنار مشکلات عدیده زیست­محیطی در این شهر، از نظر جمع­آوری و دفن زباله­ها با مشکلات جدی روبروست زیرا میزان تولید زباله هر شهروند کرمانشاهی به طور میانگین روزی 750 تا  900 گرم است که این دو برابر میانگین جهانی است. این زباله­ها در بخش جنوبی شهر کرمانشاه و به فاصله حدود 15 کیلومتری از آن روی دامنه شـمالی کوه ســفید انباشته می­شوند. در این پژوهش سعی شده است با توجه به ویژگی­های ژئومورفولوژی منطقه به بررسی آلودگی منابع آب زیرزمینی مناطق پایین­دست محل دفن زباله در سراب قنبر کرمانشاه (شهر کرمانشاه) در محیط نرم­افزار GMS و کد تحلیلی MODFLOW پرداخته شده است. در این مطالعه، ابتدا نقشه ژئومورفولوژی محدوده شهرستان کرمانشاه در راستای شناسایی آب­های زیرزمینی، خاک، شیب و جنس زمین ترسیم شده است. این نقشه نشان می­دهد، دشت فرسایشی ناهموار نیمه­جنوبی شهـر با توجه به محل دف­ن زباله­هـای شهر کرمانشـاه، می­تواند منبع آلودگی چشمه­های سراب قنبر را فراهم سازد. نقشه تراز آب­های زیرزمینی، جهت جریان آب این منطقه را از جنوب و جنوب­شرق به مرکز دشت و سپس شمال و شمال­شرق نشان می­دهد. محل احداث لندفیل، و جهت جریان آب زیرزمینی از عوامل اصلی گسترش آلودگی می­باشد. مطالعات صورت گرفته نشان می­دهد که در مدت مطالعه تراز آب زیرزمینی در دوره­های خشکسالی همواره در حال افت بوده و میزان بالاآمدگی آن در دوره­های ترسالی همواره کمتر از میزان افت آن در دوره­های خشک است. نتایج اجرای مدل کیفی MT3DMS نشان داد به منظور رفع مشکل نفوذ آلودگی لندفیل در شبکه آب زیرزمینی، از بین راهکارهای متعددی که می­توان به مدیران اجرایی منابع آب پیشنهاد داد یکی مسدودسازی منابع تغذیه مرزی دشت و دیگری کنترل و جلوگیری از افت بیش از حد تراز آب زیرزمینی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Pollution of groundwater resources in the downstream areas of the landfill in Sarabghanbar, Kermanshah

نویسندگان [English]

  • F. Azizi 1
  • E. Abbas Novinpour 2
  • H. Moghimi 3
1 M. Sc., (graduated), Dept., of Geology, Urmia University, Urmia
2 Assist. Prof., Dept., of Geology, Urmia University, Urmia
3 Assist. Prof., Dept., of Geology, Payame Noor Abhar University
چکیده [English]

In recent years, groundwater pollution has been raised as an important environmental issue in developed and developing countries due to changing land use patterns. Among the many groundwater pollutants, we can mention the leachate produced from waste or municipal waste landfill, which poses many environmental hazards due to its toxicity and high durability in the environment. Kermanshah is the ninth most populous city and one of the metropolises of Iran, the center of which is Kermanshah and according to the 2016 census has a population of 946,651 people. Due to high population growth and immigration, it has led to an unprecedented increase in population that is not within the capacity of the city's infrastructure. As a result, along with many environmental problems in this city, it faces serious problems in terms of waste collection and disposal because the amount of waste production per citizen of Kermanshah is on average 750 to 900 grams per day, which is twice the global average. This waste is accumulated in the southern part of Kermanshah city and at a distance of about 15 km from it on the northern slope of Kuh-e Sefid. In this study, according to the geomorphological features of the region, the pollution of groundwater resources in the downstream areas of the landfill in Sarabghanbar of Kermanshah (Kermanshah city) has been investigated in GMS software environment and MODFLOW analytical code. In this study, first the geomorphological map of Kermanshah city in order to identify groundwater, soil, and slope and land type has been drawn. This map shows that the uneven erosion plain of the southern half of the city, due to the landfill of Kermanshah, can provide a source of pollution for Sarabghanbar springs. The groundwater level map shows the direction of water flow in this area from south and southeast to the center of the plain and then north and northeast. Landfill construction site, and groundwater flow direction are the main factors in the spread of pollution. Studies show that during the study period, the groundwater level in drought periods is constantly declining and its rate of rise in wet periods is always less than its rate of decline in dry periods. The results of MT3DMS quality model showed that in order to solve the problem of infiltration of landfill pollution in the groundwater network, among the several solutions that can be offered to water resource executives, one is blocking the border power supply of the plain and the other is controlling and preventing excessive drop. Groundwater level.

کلیدواژه‌ها [English]

  • GMS Software
  • MT3DMS Model
  • Landfill
  • Sarabghanbar
  • Kermanshah
ازکیا، م و فیروزآبادی، س. ا (1387) بررسی سرمایه اجتماعی در انواع نظام­های بهره­برداری از زمین و عوامل مؤثر بر تبدیل بهره­برداری­های دهقانی به تعاونی. دوره شانزدهم، شماره یکم، ص 77-98.
لاله­زاری، ر (1387) بررسی تأثیر تغذیه آبخوان شهرکرد با فاضلاب بر انتشار نیترات با استفاده از مدل D3MT، پایان نامه کارشناسی­ارشد دانشگاه شهرکرد.
امیرسلیمانی، ی.، عابسی، ع.، و ابراهیمیان قاجاری، ی (1399) ارزیابی زیست­محیطی مکان­های دفن زباله شهری در استان مازندران براساس قوانین ملی ایران. مجله آمایش سرزمین. دوره دوازدهم، شماره یکم، ص 101-124.
شکیبا، س.، عباس­نوین­پور، ا.، حسینی، م.، و اکبرپور، ر (1395) ارزیابی کیفیت آب‌های زیرزمینی روستای کیلک در بالا دست محل دفن زباله‌های شهر سنندج از نظر مصرف شرب. مجله یافته­های نوین زمین­شناسی کاربردی. دوره 10، شماره 19، ص 92-104.
پوراحمد، ا.، حمیدی، ا.، و ریحان کلوانق، م (1397) مدل­سازی محل دفن پسماند کاربری­های صنعتی و زباله­های شهری (مطالعه موردی: منطقه شهری اردبیل). فصلنامه جغرافیای اجتماعی شهری. شماره یکم، سال پنجم، ص 63-84.
سبحانی، ب.، خلیلوند، م (1396) کاربرد روش منطق فازی (Fuzzy) و تحلیل سلسله مراتبی در مکان­یابی دفن پسماند خانگی شهر مردوشت با تأکید بر پارامترهای هیدرواقلیمی. فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری- منطقه­ای. دوره 7، شماره 23، ص 1-20.
Sharifi, M., Hadidi, M., Vessali, E., Mosstafakhani, P., Taheri, K., Shahoie, S., Khodamoradpour, M (2009) Integrating multi-criteria decision analysis for a GIS-based hazardous waste landfill sitting in Kurdistan Province, western Iran. Waste Management, 29: 2740-2758.
Tchobanoglous, G., Theisen, H., and Vigil, S (1993) Integrated solid waste management: engineering principles and management issues. McGraw-Hill, Inc.
Al-Jarrah, O. and Abu-Qdais, H (2006) Municipal solid waste landfill siting using intelligent system Waste Management, 26: 299–306.
The Water Quality Standards Handbook was first issued in 1983 and provided a compilation of EPA's WQS guidance to-date.
King, A., Waggoner, J., Guy, D., Garcia, M (1993) Geochemistry and petrology of ODP Site 136-843 basalts.
Chang, N. B., Parvathinathan, G., Breeden, J. B (2008) Combining GIS with fuzzy multicriteria decision-making for landfill siting in a fast-growing urban region. Journal of Environmental Management, 87(1):139-153.
Cao, L., Cheng, Y., Zhang, J., Zhouc, X., Lian, U (2006) Application of Grey Situation Decision-Making Theory in Site Selection of a Waste Sanitary Landfill. Journal of China University of Mining and Technology, 16(4): 393-398.
Hubina, T., Ghribi, M (2008) GIS-based decision supporttool for optimal spatial planning of landfill in Minsk region, Belarus. In: 11th AGILE International Conference on Geographical Information Science, Universidad de Girona, Spain.
Sumathi, V. R., Natesan, U. Sarkar, C (2008) GIS- based approach for optimized siting of municipal solid waste landfill. Journal of waste management, 28 (11): 2146-2160.
Domenico, P. A. and Schwartz, F. W (1990) Physical and chemical Hydrogeology. John Wiley and sons. New York, 410-420.