بررسی رخساره ها، محیط رسوبی دیرینه و زیست چینه نگاری بخش گوری از سازند میشان در جنوب شرقی جهرم زاگرس چین خورده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه زمین‌شناسی، دانشگاه پیام نور، صندوق پستی 3697-19395، تهران، ایران

چکیده

برش مورد مطالعه مربوط به بخش گوری است که در منطقه منصور­آباد، جنوب­شرقی جهرم، قرار دارد. این برش با ضحامت 175 متر از سنگ آهک نازک تا متوسط لایه و مارن به رنگ خاکستری تشکیل شده است. مرز زیرین آن با مارن­های سبز و سیلت­های قرمز رنگ سازند رازک هم­شیب و مرز بالایی آن به صورت تدریجی به سازند میشان تبدیل می­شود.
مطالعه مقاطع نازک و نمونه­های شستشو داده شده، منجر به شناسایی تعداد 40 جنس و 21 گونه از روزنبران گردید. بر اساس تجمع و همراهی گونه­های شاخصی مانند Operculina complanata و Neorotalia vennottiوMiogypsinoides dehaariti یک بیوزون تجمعی شماره 1 شناسایی گردید که می­تواند معادل بیوزون 64 وایند یعنی: (Operculina-Nephrolepidina-Miogypsinaassemblage zone) باشد. از جلبک­ها نیز، جلبک قرمز Lithophyllum sp.. شناسایی گردید. سن بخش گوری بر اساس روزنبران همراه در برش مورد مطالعه، آکیتانین- بوردیگالین تعیین شده است. از دیدگاه رخساره­ای و نوع محیط رسوبی، 13ریزرخساره تشخیص داده شد، که در سه زیرمحیط رمپ خارجی، رمپ میانی و رمپ داخلی نهشته شده­اند، که در منطقه محدود شده، تپه­های زیر­دریایی یا شول، کولابی– مردابی و پهنه جزر­و­­مدی قرار گرفته­اند. با توجه به موارد فـوق، مـحیط رسوبی بخش گوری یک پلاتفـرم کربناته از نـوع رمپ هم­شیب می­باشد که از منطقه ساحلی شروع شده و پس از عبور از یک سد بیوکلاستی به آب­های نیمه عمیق ختم می­شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study of Facies, Sedimentary Paleoenvironment and Biostratigraphy of Guri Member (Mishan Formation) in SE of Jahrum, Zagros

نویسندگان [English]

  • shahrbanoo rasaei
  • mahnaz parvaveh nejad shirazi
  • mohammad bahrami
چکیده [English]

The studied section (Guri Member) is located at Mansour-Abad area, SE of Jahrum. This section, with a thickness of 175 m, consists of cream, thin to medium bedded limestone and gray marl. The lower boundary with green marls and red silts of Razak Formation is conform and the upper boundary changes gradually to Mishan Formation.
The thin sections and washed samples studies lead to recognition of 40 genus and 21 species of foraminifers. Based on the association of index species such as  Operculina complanata, Neorotalia vennotti and Miogypsinoides dehaariti  an assemblage biozone number 1 was recognized Operculina-Nephrolepidina-Miogypsina assemblage zone.
which is the compareable  with  biozone- 64 of Wynd.
The red alga Lithophyllum sp. was also recognized. Based on the foraminiferas, the age of Guri Member in the studied section was determined as Aquitanian- Burdigalian.
Based on Facies and sedimentary environment, 13 micofacies  were recognized which have been deposited in three environments- outer, mid, and inner ramps, and can be referred to restricted marine, shoal, lagoon and tidal flat. Therefore, the sedimentary environment of Guri Member is a carbonate platform of a homoclinal ramp which begins from the coast, then crosses a bioclastic barrier and ends in semi-deep marine environment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Guri Member
  • Mishan Formation
  • Stratigraphy
  • Benthic Foraminifers
  • Jahrum
[1] آزادی­جو، ا (1384) مطالعه میکروبایواستراتیگرافی سازند میشان در جنوب­غرب دهدشت، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال.
[2] امیری­بختیار، ح (1392) بازنگری چینه­شناسی زاگرس: سازند آغاجاری – میشان، شرکت ملی نفت­خیز جنوب، ماهنامه اکتشاف و تولید نفت و گاز شماره 110،ص 39-43.
[3] دانشیان، ج (1391) زیست­چینه­نگاری نهشته­های الیگوسن و میوسن زیرین (سازندهای پابده، آسماری، گچساران و میشان) بر اساس روزن­بران در جنوب­غربی جهرم، در فارس داخلی.
[4] دانشیان، ج.، زواره­ای، الف.، همایون­زاه، س.، قلاوند، ه (1387) لیتواستراتیگرافی سازند میشان در بخش مرکزی فرو­افتادگی دزفول، جنوب­شرق رامهرمز، مجله علمی پژوهشی علوم پایه دانشگاه آزاد اسلامی، شماره 69.
[5] زنگنه، م (1390) بررسی ریز­رخساره­ها و محیط رسوبی سازند میشان در غرب و جنوب غربی شهرستان قیر (استان فارس)، پایان­نامه کارشناسی­ارشد، دانشگاه آزاد شاهرود.
[6] زراسوندی (1393) بررسی خصوصیات فنی و صنعتی مارن­های سازند میشان در شمال اهواز بر تولید آجر سبک، نشریه علمی_پژوهشی "مهندسی معدن"، دوره نهم، شماره22،ص 37 تا51.
[7] صادقی، ر (1383) سنگ چینه­نگاری و زیست چینه­نگاری سازند میشان در منطقه کازرون (کنارتخته) بر­اساس ماکروفسیل، پایان­نامه کارشناسی­ارشد، دانشکده علوم دانشگاه اصفهان.
[8] ظفر­زاده، ن (1390) بررسی رخساره­ها و محیط رسوبی بخش­گوری از سازند میشان، پایان­نامه کارشناسی­ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال.
[9] فشکی، ع. ا (1382)  ویژگی­های زیست­چینه­ای سازند میشان در منطقه گچساران بر مبنای نانوفسیل­های آهکی، پایان­نامه کارشناسی­ارشد، دانشکده علوم دانشگاه شهید بهشتی تهران.
[10]  کلانتری، 1 (1371) سنگ­چینه­نگاری و رخساره­ای میکروسکوپی زاگرس: انتشارات شرکت ملی نفت، 421 ص.
[11]  لاسمی، ی (1379) رخـساره­ها، مـحیط رسوبی و چینه­نگاری سکانسی نهشته سنگ­های پرکامبرین بالایی و پالئوزوئیک ایران، انتشارات سازمان زمین­شناسی و اکتشافات معدنی کشور،180 ص.
[12]  لاسمی، ی، رستگار لاری، ع (1385) محیط رسوبی و چینه­نگاری توالی سازند میشان (نهشته­های حوضه رسوبی جلوی کمربند چین­خورده) در منطقه باختر فارس و خاور شرقی، انتشارات علوم زمین، ص 68 تا77.
[13]  موحد، ب (1372) رسوب­شناسی و پتروگرافی سازند میشان در شمال بندر­عباس، پایان­نامه کارشناسی­ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال.
[14]  مطیعی، ه (1372) زمین­شناسی ایران، چینه­شناسی زاگرس، انتشارات سازمان زمین­شناسی کشور.
[15]  ماجدی، ر (1370) مطالعه روزن­بران و چینه­شناسی زیستی آن­ها و میکروفاسیس بخش گوری سازند میشان در ناحیه بندر­عباس، پایان­نامه کارشناسی­ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال.
[16]  نور­محمدی، ز (1391) چینه­نگاری و رخساره زیستی سازند جهرم در برش تیپ، جنوب­شرق شیراز، انتشار مجله دانشگاه شهید چمران اهواز.
[17]  نقشه­ زمین­شناسی جهرم_1383. 100000: 1، سازمان زمین­شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
[18]  همایون­زاده، س (1381) لیتواستراتیگرافی و بیواستراتیگرافی سازند میشان در بخش مرکزی فروافتادگی دزفول، پایان­نامه کارشناسی­ارشد، دانشکده علوم دانشگاه تربیت معلم.
[19]Adams, T.D., & Bourgeois, F ( 1967) Asmari biostratigraphy. Iranian Oil Operating Companies, Geologicaand Exploration Division, Unpublished Report 1074: 1–37l.
[20]Allahkarampour-Dill, M., Seyrafian, A., & Vaziri-Moghaddam, H (2010) The Asmari Formation, north of the Gachsaran (Dill anticline), southwest Iran: facies analysis, depositional environments and sequence stratigraphy. Carbonates and Evaporites, 25:145–160.
[21]Alsharhan A.S., Kendall C.G.ST.C (2003) Holocene coastal carbonates and evaporites of the southern Arabian Gulf and their ancient analogues: Earth Science Review. 61: 191-24.
[22]Brasier, M.D (1980) Microfossil transport in the tidal Humber basin. In Neale, J.W. & Brasier, M.D. (eds) 'Microfossils from Recent and Fossil Shelf Seas'. British Micropalaeontological Society, Ellis Horwood/Wiley, Chichester, 314-22. (V).
[23]Burchette, T. P.,and Wright, V.P (1992) Carbonate ramp depositional systems, Sedimentary Geology. No.79, p. 3-57.
[24]Brandano M., Corda L (2002) Nutrients, sea level and tectonics: Constrains for the facies architecture of a Miocene carbonate ramp in central Italy. Terra Nova. 14:257–262.
[25]Carozzi, A.V (1989) Carbonate rock depositional model, Prentice Hall, New jersey, 604p.
[26]Corda L., Brandano M (2003)  Aphotic zone carbonate production on a Miocene ramp Central Apennines Italy: Sedimentary Geology. 61: 55-70.
[27]Cosovic, V., & Drobne, K (2004) Paleoenvironmental model for Eocene foraminiferal Limestone of the  Adriatic carbonate platform. Facies, 50: 61-75.
[28]Dunham, R.J (1962) Classification of carbonate rocks according to depositional texture. In: Ham(ed) classification of carbonate Rocks, A symposium American Association of Petroleum Geological Memoir, No.1,p.108-1.
[29]Flügel, E (2004) Microsfacies analysis of carbonate Rocks.springer verlage,Berlin, 976p.
[30]Flügel, E (2010) Microfacies of Carbonate Rocks, Analysis, Interpretation and Application. Springer-Verlag, Berlin, 976 p.
[31]Geel, M, T (2000) Recognition of stratigraphic sequences in carbonate platform and slop deposits, empirical model based on microfacies analysis of paleogene deposits in south eastern Spain , Paleogeogr. Palaeoclimatol. Paleoecol., Vol.155(3): 211-238.
[32]Hottinger, L (1973) Selected Paleogene larger foraminifera, In: A. Hallam (Eds.), Atlas of Paleobiogeography: Elsevier, Amsterdam, p. 443-452.
[33]Hottinger L (2007) Revision of the foraminiferal genus Globoreticulina RAHAGI 5978. and of its associated founa of larger foraminifera from the late Middle Eocene of Iran. Carnets de Geologie / Notebooks on Geology Brest, Article 2007/06 (CG2007-A06). 51.
[34]Hottinger, L (1997) Shallow benthic foraminiferal assembelages as signals for depth of their deposition and their limitation. Bulletin de la Societé Géologique de France, 168 (4): 491-505.
[35]James, G. A., Wynd., J. G (1965) Stratigraphic Nomenclature of the Iranian Oil Consortium Agreement Area. A. A. P. G, 1.
[36]Loeblich A.R., Tappan H (1988) Foraminiferal genera and their classification. Van Nostrand Reinhold Company, New York. 970.
[37]Mohammadi, E., Safari, A., Vaziri-Moghaddam, H., Vaziri, M.R., & Ghaedi, M (2011) Microfacies analysis and paleoenvironmental interpretation of the Qom Formation, south of the Kashan, Central Iran Carbonates and Evaporites, 26: 255–271.
[38]Pomar, L (2001) Type of carbonate platforms: a genetic approach. Basin Research.
[39]Pilgrim,G. E (1908) The geology of the Persian Gulf and the adjoining portion of Persia and Arabia:Mem.Geol.Survey of India memoir, vol.24,pt.4,pp.1-177.
[40]Rasser M. W., Scheibner C., Mutti M (2005) A paleoenvironmental standard section for early Ilerrdian tropical carbonate factories(Corbieres, France, Pyrenees, Spain): Facies. 51: 217-232.
[41]Romero, J., Caus, E. and Rossel, J (2002) A model for the paleoenvironmental distribution of larger foraminifera based on Late - Middle Eocene deposits on the margin of the south Pyrenean basin. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 179, 43-56.
[42]Renema, W (2006) Large benthic foraminifera from the deep photic zone of a mixed siliciclastic carbonate shelf off East Kalimantan, Indonesia. Marine Micropaleontology, 58, 73-82.
[43]Reiss Z., Hottinger L (1984) The Gulf of Aqaba: Ecological Micropaleontology. Berlin: Springer. 354pp. 
[44]Sinclair, H.D., Sayer, Z,R.and Tucker, M.E (1998) Carbonate sedimentation during eariy foreland basin subsidence: The Eocene succession of the French ALPS. In: Wright V.P.& Burchette T.P.(eds), Carbonate ramps. Special Publication Geological Society of America, V.149,p.205-227.
[45]Tucker, M.E., and Wright, V.P (1990) Carbonate sedimentology. Black Well Soientific, Oxford,482 pp.
[46]Vaziri-Moghaddam, H., Kimiagari, M., & Taheri, A (2006) Depositinal enviornmenr and sequence stratigraphy of the Oligocene-Miocene Asmari Formation in sw Iran. Facies, 52: 41- 51.
[47]Wynd, J. G (1965) Biofacies Of The Iranian Consortium Agreement Area. Unpublished Report 1082. Iranian Oil Operating Companies, Tehran.
[48]Wilson,J.L (1975) Carbonate Facies in Geologic History, Springer-Verlag Berlin. Heidelberg, Printed in the United States of America, 411 p.
[49]Warren W.J (2000) Dolomite: Occurrence, evolution and economically important association: Earth Science Review. 52: 1-18.