درآمدی بر ژئودایورسیتی، به‌عنوان پایه‌ای برای توسعه ژئوتوریسم

یزدی, عبداله; دبیری, رحیم

درآمدی بر ژئودایورسیتی، به‌عنوان پایه‌ای برای توسعه ژئوتوریسم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ 1- عضو هیات علمی گروه زمین شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کهنوج

² 2- استادیار گروه زمین شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

چکیده

از واژههای جدیدی که امروزه در علوم زمین مطرح گردیده و مورد توجه واقع شده است میتوان به اصطلاح ژئودایورسیتی اشاره نمود که در این نوشتار به طرح جنبههای جدیدی از ژئودایورسیتی یا به عبارتی گوناگونی زمینشناختی پرداخته شده است. از جملهی موارد قابل توجه در این مبحث، میتوان به سرآغاز و توسعهی تنوع زمینشناختی در زمین و وجود نقاط مهم اشاره کرد. همچنین در بسیاری از کشورها، ژئودایورسیتی مبنایی است برای انتخاب مکانهائی که نیازمند حفاظت بیشتر هستند. میتوان گفت که با بررسی جهان از منظر گوناگونی زمینشناختی میتوان به درک بهتری از منابع طبیعی زمین رسید. این اصطلاح و مفهوم آن تا بدانجا اهمیت پیدا میکند که در مباحث مربوط به مکانهایی که نامزد قرار گرفتن در فهرست میراث جهانی ژئوپارکها محسوب میشوند، به کار رفته است. این نوشتار ضمن مقایسه رشد تنوعزیستی با تنوع زمینشناختی، به این مقوله مهم میپردازد و شرایط مختلفی را که در گوناگونی زمینشناختی مورد بررسی قرار میگیرد به بحث میگذارد. بهرغم اهمیت ژئودایورسیتی در ابعاد مختلف، این پدیده متاثر از فعالیتهای انسانی در معرض تهدید است. بنابراین نیاز به حفاظت از گوناگونی زمینشناختی احساس میشود و این مهم، خود برای توسعه ژئوتوریسم ضروری است. اهداف و شیوههای حفاظتی باید عناصر مختلف تنوع زمینشناختی یا ژئودایورسیتی را در نظر داشته باشد و متناسب با نوع ژئوسایت برنامهریزی مناسب انجام شود. از اینرو میبایست در ژئودایورسیتی به ارزشها، از جمله: ارزشهای ذاتی، فرهنگی، زیباشناسانه، اقتصادی، عملکردی و ... و همچنین تهدیدهای این حوزه از قبیل: تراکم شهرنشینی مجاور ژئوسایتها، ازدحام بازدیدکنندگان، کمبود آگاهی و... توجه ویژه نمود. همچنین مدیریت در ژئوتوریسم، ژئوپارکها و فعالیتهای تفریحی مرتبط، میبایست متناسب با نوعِ تنوع زمینشناختی تنظیم و اجرا گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An introduction to geodiversity as a basis for development of geotourism

نویسندگان [English]

Abdollah Yazdi ¹
Rahim Dabiri ²

چکیده [English]

Geodiversity is one of the newly introduced terms in geoscience which by now has drawn considerable attention. In this paper, new aspects of geodiversity or in the other words diversity of geology will be addressed. Among the important cases of this issue, the start point of geological diversity development on earth and the existence of important points could be mentioned. Also, in many countries, geodiversity is considered as a basis for selection of the places requiring more care and protection. It can be said that by investigation of the world from different geodiversities, we can reach to better understanding of the earth natural sources. This concept and expression has found such an importance that is applied in choosing the places considered as a candidate for being in the list of global inheritance of Geo-parks. In this article, along with comparing the growth of biodiversity with geological diversity, this important issue would be covered and different situations in geological diversity would be investigated and discussed. In spite of geodiversity importance, this phenomenon is under threat of human activities. Therefore, it is needed to protect it, and this is also essential for geotourism development. The protection aims and methods must consider different elements of geodiversity and perform proper programs in relation to geosite type. In this content, the values such as: inherent, cultural, aesthetic, economic and functional values; and also the threats of this field including urban residence adjacent of geo-sites, visitors crowd, lack of awareness and so on should be considered. Moreover, management of geo-tourism, geoparks and related recreational activities must be designed and performed according to type of geodiversity.

کلیدواژه‌ها [English]

geodiversity
geotoursim
geopark
geological diversity

مراجع

[1] امری اظمی، ع. ر (1388) اطلس توانمندیهای ژئوپارک و ژئوتوریسم ایران، تهران، انتشارات سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور، ص 23-22.

[2] بریلها، ژ (1391) ژئوکانزرویشن، دانش نوین و پیشرفته زمینشناسی و زمین گردشگری، ماهنامه علومزمین و معدن (ویژهنامه میراث زمینشناختی)، تهران، انتشارات سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور، ص 20-19.

[3] حاجعلیلو، ب. نکویی صدری، ب (1390) ژئوتوریسم (رشته زمینشناسی)، تهران، انتشارات دانشگاه پیام نور، ص 153-144.

[4] قنواتی، ع. کرم، ا. فخاری، س (1391) مروری بر روند تحولات ژئوتوریسم و مدلهای مورد استفاده آن در ایران، فصلنامه جغرافیایی سرزمین، سال نهم، شماره 34 ، ص 91-75.

[5] Attfield, R (1999) The Ethics of the Global Environment. Edinburgh: Edinburgh University Press, 232p.

[6] Beckerman,W., and J. Pasek (2001) Justice, Posterity and the Environment. Oxford: Oxford University Press, 232p.

[7] Benton, M. & Harper, D (1997) Basic Palaeontology. Pearson Education, Harlow, 342p.

[8] Butcher, D., and R. Butcher (1995) Exploring our National Parks and Monuments. 9th ed. Boulder: Roberts Rinehart Publishers, 288p.

[9] Collerson, K.D. & Kamber, B (1999) Evolution of the continents and the atmosphere inferred from Th-U-Nb systematics of the depleted mantle. Science, 283, 1519-1522.

[10] Condie, K.C (2000) Episodic continental growth models: afterthoughts and extensions. Tectonophysics, 322, 153-162.

[11] Dixon, G (1995) Aspects of Geoconservation in Tasmania: A Preliminary Review of Significant Earth Features. Report to the Australian Heritage Commission, Occasional Paper no. 32. Hobart, Tasmania: Parks and Wildlife Service.

[12] Dowling, R.K. & Newsome, D (eds) (2006) Geotourism. Elsevier, Oxford.

[13] Ellis. N.V., Bowen, D.Q., Campbell, S., Knill, J.L., McKirdy, A.P., Prosser, C.D., Vincent, M.A. & Wilson, R.C.L. (1996). An Introduction to the Geological Conservation Review. Joint Nature Conservation Committee, Peterborough.

[14] Gates, A. E (2006) Geotourism: a perspective from the USA, Geotourism, Dowling, R.K., Newsome, D., Chapter Nine, Elsevier, Oxford, pp157-179.

[15] Gray, M (2004) Geodiversity: Valuing and Conserving Abiotic Nature. Chichester,U.K.: John Wiley & Sons, 508p.

[16] Gray, M. (2008). Geodiversity: the origin and evolution of a paradigm. In (Burek, C.V. & Prosser, C.D.; eds) The History of Geoconservation. Geological Society, London, Special Publications, 300, 31-36.

[17] Gulliford, A (2000) Sacred Objects and Sacred Places: Preserving Tribal Traditions. Boulder: University Press of Colorado, pp 131-132.

[18] Kiernan, K (1996) The Conservation of Glacial Landforms. Hobart, Tasmania: Forest Practices Unit, 187p.

[19] Harmon, D (2004) Intangible values of protected areas: What are they? Why do they matter? The George Wright Forum 21:2, 9–22.

[20] Harmon, D., and A.D. Putney, eds. (2003). The Full Value of Parks: From Economics to the Intangible. Lanham, Md.: Rowman & Littlefield, 347p.

[21] Heggi, Travis W (2009) Geotourism and volcanoes: Health hazards facing tourists at volcanic and geothermal destinations: Travel Medicine and Infectious Disease, 09/2009; 7(5): 257- 261.

[22] Muir, J (1901) Our National Parks. Boston: Houghton, Mifflin, 134p.

[23] Nagler, T.F. & Kramers, J.D (1998) Nd isotopic evolution of the upper mantle during the Precambrian: models, data and the uncertainty of both. Precambrian Research, 91, 233-252.

[24] Newsome, D., Dowling, R.K (2006) The scope and nature of geotourism, Geotourism, Dowling, R.K., Newsome, D., Chapter One, Elsevier, Oxford, pp3-25.

[25] O’Halloran, D.; others (Eds) (1994) Geological and landscape conservation. Bath, The Geological Society, pp451-457.

[26] Parkes, M.A. & Morris, J.H (2001) Earth science conservation in Ireland: the Irish geological heritage programme. Irish Journal of Earth Sciences, 19, 79-90.

[27] Pereira, P., Pereira, D. & M.I. Caetano Alves (2007) Geomorphosite assessment in Montesinho Natural Park (Portugal). – In: Geographica Helvetica 62, 3: 159-168.

[28] Prosser, Colin; Murphy, Michael; Larwood, Jonathan (2006) Geological conservation: a guide to good practice, English Nature, UK, 144p.

[29] Rollinson, H (2007) Early Earth Systems: a Geochemical Approach. Blackwell Publishing, Oxford, 280p.

[30] Santucci, V.L (1999) Palaeontological Resource Protection Survey Report. Washington, D.C.: National Park Service, Ranger Activities Division and Geologic Resources Division, pp124-135.

[31] Sharples, C (1993) A Methodology for the Identification of Significant Landforms and Geological Sites for Geoconservation Purposes. Forestry Commission, Tasmania.

[32] Taylor, S.R. & McLennan, S.M (1985) The Continental Crust: its Composition and Evolution. Blackwell Scientific Publications, Oxford, 312p.

[33] Wiedenbein, F.W (1993) Ein Geotopschutzkonzept fur Deutschland. In (Quasten, H.; Ed.) Geotopschutz, problem der methodik und der praktischen umsetzung. 1. Jahrestagung der AG Geotopschutz, Otzenhausen/Saarland, 17. University de Saarlandes, Saarbrucken,

[34] Wilson, R.C.L (Ed) (1994) Earth Heritage Conservation. Bath: The Geological Society, in association with Milton Keynes: The Open University, 272p.