بررسی آنومالی‌های ژئوشیمیایی در مجموعه افیولیتی نورآباد (شمال غرب لرستان)

احمدی خلجی, احمد; کیانی, مسعود; طهماسبی, زهرا

بررسی آنومالی‌های ژئوشیمیایی در مجموعه افیولیتی نورآباد (شمال غرب لرستان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه لرستان

² دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات

چکیده

مجموعه افیولیتی نورآباد به عنوان بخش جنوبی افیولیت کرمانشاه در زون زاگرس مرتفع قرار می‌گیرد. زون زاگرس مرتفع دارای سه زیربخش شامل آهک بیستون، مجموعه افیولیتی و رادیولاریت‌های باختران است. در این میان، مجموعه افیولیتی از پایین به بالا شامل پریدوتیت‌های سرپنتینی، گابروهای لایه‌ای، گابروهای ایزوتروپ، پلاژیوگرانیت، مجموعه دایک‌های صفحه‌ای، گدازه‌های بازالتی، آندزیت و سنگ‌های رسوبی است. طبق مطالعات پتروگرافی، کانی‌های اولیه مجموعه افیولیتی از قبیل اولیوین، پلاژیوکلاز و پیروکسن به کانی‌های ثانویه از قبیل سرپنتین، آمفیبول، کلریت، سریسیت و اکسیدهای آهن تجزیه شده‌اند. همچنین کانه‌های فلزی در این سنگ‌ها شامل کالکوپیریت، بورنیت، مالاکیت، آزوریت و تیتانومگنتیت است. در این سنگ‌ها دگرسانی‌های مختلفی نظیر سرپنتینی، اپیدوتی، سیلیسی، سریسیتیک، زئولیتی، کلریتی و کربناتی رخ داده است. نتایج تجزیه‌های ژئوشیمیایی مجموعه افیولیتی نورآباد گویای وجود تمرکز نسبتاً بالای عناصر Cr، Ni، Mn، Ti، Cu و Ag است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigation of geochemical anomalies in the Nour Abad ophiolitic complex (Northwest of Lorestan)

نویسندگان [English]

A. Ahmadi khalagi ¹
M Kiani ²
Z Tahmasabi ¹

چکیده [English]

The Nour Abad ophiolitic complex as south part of Kermanshah ophiolite is located in the high Zagros zone. The high Zagros zone is divided into three sections including Bisotoun limestone, ophiolitic complex, and Bakhtaran radiolarite. The ophiolitic complex from lower part to upper part is composed of serpentinized peridotites, layered gabbro, isotropic gabbro, plagiogranite, sheeted dike complex, basaltic lava, andesite and sedimentary rocks, respectively. The petrographical studies have been showed that the primary minerals of the ophiolitic complex such as olivine, plagioclase and pyroxene are altered to serpentine, amphibole, chlorite, sericite and Fe-oxides secondary minerals. Also, mineralization in these rocks is contains chalcopyrite, bornite, malachite, azurite and titanomagnetite. Various alteration occurred in this rocks includes serpentinite, epidotic, silisic, sericitic, zeolitic, chloritic and carbonate. The results of chemical analysis for Nour Abad ophiolitic complex shows high concentration of Cr, Ni, Mn, Ti, Cu and Ag elements.

کلیدواژه‌ها [English]

geochemical anomaly
Nour Abad ophiolitic complex
high Zagros zone

مراجع

[1] احمدی، م (1380) بررسی پترولوژیکی مجموعه بازالتی کامیاران، پایاننامه کارشناسیارشد، دانشکده علوم، دانشگاه تهران، 205 ص.

[2] اللهیاری، خ.، پورمعافی، م.، خلعتبری جعفری، م (1391) سنگشناسی و ژئوشیمی گدازههای بالشی محدوده هرسین، افیولیت کرمانشاه، باختر ایران، فصلنامه علوم زمین سازمان زمینشناسی کشور، شماره 84 ، ص 189-190.

[3] ترکیان، ا.، داراییزاده، ز.، آلیانی، ف.، نقره ییان، م (1392) کاربرد دادههای ژئوشیمی دایکهای دیابازی افیولیت کرمانشاه (منطقه صحنه هرسین) در تعیین جایگاه زمینساختی آنها، مجله بلورشناسی و کانیشناسی ایران، شماره 2، ص 342-331.

[4] حسننژاد، د (1392) کانیشناسی، ژئوشیمی و نحوه تشکیل منگنز در ناحیه تملیه (شرق شهر فیروز آباد – استان لرستان)، پایاننامه کارشناسیارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم اباد، 223 ص.

[5] حقیقی، ن (1374) بررسی صحرایی و پتروگرافی سکانس افیولیتی صحنه، پایاننامه کارشناسیارشد، دانشکده علوم، دانشگاه اصفهان 96 ص.

[6] درویش زاده،ع (1381) زمینشناسی پوسته اقیانوسی (پترولوژی و دینامیک درونی)، انتشارات دانشگاه تهران (تالیف رنه موری و تیری ژوتو)، 569 ص.

[7] کریمی، ر (1387) بررسی زمینشناسی اقتصادی ناحیه منگنزدار سورمه- غرب نورآباد لرستان، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد، 149ص.

[8] کیانی ،م (1390) ژئوشیمی، زمینشناسی اقتصادی و پتروژنز مجموعه افیولیتی در محور الشتر- کرمانشاه، پایاننامه کارشناسیارشد، دانشگاه آزاد واحد خرم آباد، 195 ص.

[9] مرادپور، ن (1384) بررسی پتروگرافی و ژئوشیمی افیولیت صحنه، پایاننامه کارشناسیارشد، دانشکده علوم، دانشگاه تربیت معلم تهران، 148 ص.

[10] معینوزیری، ح (1349) مطالعه پتروگرافی توده آذرین مروارید (بین سنندج و کرمانشاه)، پایاننامه کارشناسیارشد، دانشگاه تهران، 155 ص.

[11] معینوزیری، ح.، احمدی، ع (1383) پتروگرافی و پترولوژی سنگهای آذرین، انتشارات دانشگاه تربیت معلم، 547 ص.

[12] موسوی س. ا.، آلیانی، ف.، معانیجو، م.، سپاهی گرو.، ع.ا (1392) سنگشناسی و ژئوشیمی گدازههای بالشی و سنگهای مافیک، حدواسط و فلسیک وابسته به آن در دنباله افیولیتی صحنه - هرسین (شمالشرق کرمانشاه)، مجله بلورشناسی و کانیشناسی ایران، شماره 2، ص 266- 253.

[13] نادری ،م (1391) ژئوشیمی، زمینشناسی اقتصادی و کانهزایی اندیس مس در ناحیه فرهاد آباد، جنوب شرق نورآباد، پایاننامه کارشناسیارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد، 93 ص.

[14] Agard, P., Omrani, L., Jolivet, L., Mouthereau, F (2005) Convergence history across Zagros (Iran): constraints from collisional and earlier deformation, International Journal of Earth Sciences (Geologische Rundschau), 94: 401-419.

[15] Allahyari, K., Saccan, E., Pourmoafi, M., Beccaluva, L., Masoudi, F (2010) Petrology of mantle peridotites and intrusive mafic rocks from the Kermanshah Ophiolitic Complex (Zagros Belt, Iran): implications for the geodynamic evolution of the Neo-Tethyan oceanic branch between Arabia and Iran, Ofioliti 35: 71-90.

[16] Braud, J., (1978), Geological Map of Kermanshah, 1/250000 scale, Geological Survey of Iran.

[17] Delaloye, M., Desmons, J (1980) Ophiolites and mélange terranes in Iran: A geochronological study and its paleotectonic implications, Tectonophysics, 68: 83-111.

[18] Ghazi, A.M., Hassanipak, A.A (1999) Geochemistry of subalkaline and alkaline extrusive from the Kermanshah ophiolite, Zagros Suture Zone, western Iran: implications on Tethyan plate tectonics, Journal of Asian Earth Sciences 17: 319-332.

[19] Gocht, W.R, Zantop, H., Eggert, R.G., (1988), International Mineral Economics , Sapring –Verlag, p.271.

[20] James, J.A., Wynd, J,G (1965) Stratigraphic nomenclature of Iranian Oil Consortium Agreement Area, American Association of Petroleum Geologists Bulletin, 49: 2182-2245.

[21] Mason, B., Moore, C.B (1982) Principles of geochemistry, John, Wiley and Sons. Inc., 344p.

[22] Ramdohr, P (1980) The ore mineral and their intergrowths, 1207 Page. Pergamon, Oxford, England.

[23] Rollinson, H.R (1993) Using Geochemical Data: Evaluation, Presentation, Interpretation, Longman Scientific & Technical, p.352.

[24] Shahidi, M, Nazari, H (1997) Geological map of Harsin, 1/100.000 scale. Geological survey of Iran.

[25] Stocklin, J (1974) Possible ancient continental margin in Iran, In: Burke, C.A., Drake, C.L. (Eds.). The Geology of Continental Margins, Springer, New York, pp. 873-887.

[26] Takin, M (1972) Iranian geology and continental drift in the Middle East, Nature 235: 147-150.