نوع و الگوی تشکیل رخداد معدنی سرب و روی گوشه‌بلاغ (شمال‌باختر زنجان): شواهد زمین‌شناسی، کانه‌زایی و زمین‌شیمی

نویسندگان

گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان

چکیده

رخداد معدنی سرب و روی گوشه‌بلاغ در فاصله 110 کیلومتری شمال‌باختر زنجان واقع شده و بخشی از کمربند فلززایی طارم- هشتجین است. کانه‌زایی به‌صورت یک رگه کوارتز- سولفیدی سرب و روی‌ (NE-SW/70-80NW) با درازای 200 متر و پهنای 1 تا 2 متر درون واحد‌های آتشفشانی و آذرآواری ائوسن رخ داده و توسط هاله‌های دگرسانی آرژیلیک حدواسط به ضخامت 3 تا 5 متر دربر گرفته شده است. دگرسانی گرمابی در منطقه مورد مطالعه شامل دگرسانی‌های سیلیسی، کربناتی، آرژیلیک حدواسط و پروپیلیتیک است. پیریت، کالکوپیریت، گالن، اسفالریت، پیرولوسیت و پسیلوملان، کانی‌های فلزی و کوارتز، کلسیت، سیدریت و سریسیت- ایلیت، کانی‌های باطله هستند. سروزیت، اسمیت‌زونیت، مالاکیت، کوولیت و گوتیت طی فرایندهای برون‌زاد شکل گرفته‌اند. بافت‌های کانسنگ شامل دانه‌پراکنده، رگه- رگچه‌ای، بِرشی، پوسته‌ای، گل‌کلمی، کاکلی، تیغه‌ای، پرمانند، پُرکننده فضای خالی و جانشینی هستند. پنج مرحله کانه‌زایی در گوشه‌بلاغ قابل تفکیک است که کانه‌زایی سرب و روی به‌صورت رگه‌ها و برش‌های کوارتز- پیریت- کالکوپیریت- گالن- اسفالریت در مرحله دوم رخ داده است. الگوی عناصر کمیاب و کمیاب خاکی بهنجارشده به کندریت برای نمونه‌های کانه‌دار و توف بلورین میزبان مشابه است. این امر نشان‌دهنده نقش دگرسانی و شسته‌شدن عناصر از سنگ‌های میزبان آتشفشانی و آذرآواری در تشکیل کانه‌زایی است. با توجه به کلیه شواهد، ویژگی‌های کانه‌زایی در رخداد معدنی گوشه‌بلاغ با کانسارهای اپی‌ترمال نوع سولفیداسیون حدواسط قابل مقایسه است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Type and genetic model of mineralization in the Qoushebolaq Pb-Zn occurrence (NW Zanjan): Evidence from geology, mineralization, and geochemistry

نویسندگان [English]

  • Shokoufeh Tarvirdizadeh
  • Hossein Kouhestani
  • Mir Ali Asghar Mokhtari
  • Nahid Rahmati
Department of Geology, Faculty of Science, University of Zanjan
چکیده [English]

The Qoushebolaq Pb-Zn occurrence, located 110 km northwest of Zanjan, is part of the Tarom-Hashtjin metallogenic belt. The mineralization occurred as a 200-meter long and 1-to-2-meters wide Pb-Zn-bearing quartz-sulfide vein (NE-SW/70-80NW) hosted by Eocene volcanic and volcaniclastic strata and is enclosed by 3-to-5-meters intermediate argillic alteration halos. Hydrothermal alteration in the study area comprises silicification, carbonate, intermediate argillic, and propylitic alteration. Pyrite, chalcopyrite, galena, sphalerite, pyrolusite, and psilomelane are ore minerals, and quartz, calcite, siderite, and sericite-illite are gangue minerals. Cerussite, smithsonite, malachite, covellite, and goethite are formed during supergene processes. The ore minerals formed as disseminated, vein-veinlets, brecciated, crustiform, colloform, cockade, bladed, plumose, vug infill, and replacement textures. Five mineralization stages can be distinguished at Qoushebolaq, where Pb-Zn mineralization occurred as quartz-pyrite-chalcopyrite-galena-sphalerite veins and breccias in the second stage. The Chondrite-normalized trace elements and REE patterns of ore samples, and host crystal tuff are comparable. This reveals that alteration and leaching of elements from the host volcanic and volcaniclastic are involved in mineralization. According to all the evidence, the mineralogical characteristics of the Qoushebolaq occurrence are similar to the intermediate-sulfidation type of epithermal deposits.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pb-Zn mineralization
  • intermediate-sulfidation
  • Qoushebolaq
  • Zanjan
  • Tarom-Hashtjin

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 19 شهریور 1403
  • تاریخ دریافت: 28 خرداد 1403
  • تاریخ بازنگری: 26 مرداد 1403
  • تاریخ پذیرش: 19 شهریور 1403