بررسی محیط های رسوبگذاری و پتانسیل مخزنی رخساره های رودیستی سازند تاربور در حوضه رسوبی زاگرس، جنوب غرب ایران

نویسنده

گروه پژوهشی اکولوژی، پژوهشگاه علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی ، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان، ایران

چکیده

در این پژوهش، به بررسی محیط های رسوبگذاری و پتانسیل مخزنی رخساره‌های رودیستی کرتاسه بالایی سازند تاربور در حوضه رسوبی زاگرس پرداخته شده است. سازند تاربور عمدتاً در یک سکوی کربناته از نوع رمپ هموکلینال نهشته شده است. رخساره‌های رودیستی نهشته شده در محیط های سد، شول یا برآمدگی های کربناته شامل دو رخساره اصلی: ۱-رودیست گرین استون و ۲-بایوکلاست-رودیست پکستون/ گرین استون همراه با رخساره برجای رودیست بانداستون می باشند. در رمپ میانی یا جلوی ریف رخساره‌های رودیستی شامل: ۱-رودیست وکستون/ پکستون،‌‌۲-رودیست-اوربیتوید‌ وکستون‌/ پکستون‌،‌۳-بایوکلاست-رودیست-‌اوربیتوید‌ وکستون/ پکستون، ۴- اوربیتوید-رودیست گرین استون، ۵-رودیست-‌فرامینیفرا-‌اینتراکلاست‌گرینستون و‌ ۶- بایوکلاست-رودیست پکستون/ فلوت استون/ رودستون هستند. رخساره‌های رودیستی نهشته شده در محیط پشت ریف یا لاگون به شرح زیر هستند:۱-‌میلیولید- لوفتوزیا-اوربیتوید-رودیست وکستون/ پکستون،‌۲-دیسیکلینا-میلیولید- بایوکلاست (رودیست) وکستون/ پکستون،‌۳-بایوکلاست-میلیولید-رودیست وکستون/ پکستون، ۴-فرامینیفرا- بایوکلاست-رودیست وکستون/ پکستون، ۵- رودیست-اینتراکلاست- میلیولید پکستون و ۶- فرامینیفرا-رودیست پکستون/ گرین استون. رخساره رودیست بانداستون به صورت محدود در ریف های کومه ای (پچ ریف) رودیستی داخل لاگون شکل گرفته است. ساختار برجای رودیستی با کلنی های رودیست در محیط های سد، شول یا برآمدگی های کربناته و نیز احتمالاً به طور محدودتری یک پچ ریف رودیستی در محیط لاگون می توانسته اند منشا‌ء خرده های رودیست در سکوی کربناته سازند تاربور بوده باشند که خرده های رودیست در اثر امواج طوفانی و انرژی زیاد آب محیط از آنها جدا شده اند. در سازند تاربور رخساره‌های رودیست بانداستون، رودیست پکستون/ گرین استون و رودیست رودستون‌/ فلوت استون از قابلیت مخزنی بالایی می توانند برخوردار می باشند. در مجموع، رخساره‌های رودیستی سازند تاربور در شرایط آب و هوایی گرم با دمای بیشتر از ۲۵ درجه سانتیگراد نهشته شدند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating paleoenvironments and reservoir potential of rudist facies of the Tarbur Formation in the Zagros sedimentary Basin, SW Iran

نویسنده [English]

  • Amir Hossein Rahiminejad
Department of Ecology, Institute of Science and High Technology and Environmental Sciences, Graduate University of Advanced Technology, Kerman, Iran;
چکیده [English]

This study investigates paleoenvironments and reservoir potential of rudist facies of the Upper Cretaceous Tarbur Formation in the Zagros sedimentary Basin. Deposition of the Tarbur Formation mainly took place on a carbonate homoclinal ramp. The rudist facies associated with a shoal, barrier or buildup environment include: 1–rudist grainstone and 2– bioclast-rudist packstone/grainstone together with the autochthonous rudist boundstone facies.‌The middle ramp or reef front environment is represented by:‌1–rudist wackestone/ packstone, 2–‌rudist-orbitoid wackestone/‌packstone, 3– bioclast-rudist-orbitoid wackestone/ packstone, 4–orbitoid-‌rudist grainstone, ‌‌‌5–rudist- foraminifera-intraclast grainstone and 6– bioclast- rudist packstone/floatstone/rudstone. The rudist facies deposited in a lagoon or back reef environment are as follows: 1–miliolid-Loftusia-orbitoid- rudist wackestone/ packstone. 2–Dicyclina-miliolid-bioclast (rudist) wackestone/ packstone. 3–bioclast- miliolid-‌rudist wackestone/ packstone. 4–foraminifera-bioclast-rudist wackestone/ packstone.‌5–rudist-intraclast-miliolid packstone.‌ ‌6–foraminifera-rudist packstone/ grainstone. Rudist boundstone facies was occasionally deposited in lagoon rudist patch reefs. The rudist facies of the carbonate ramp of the Tarbur Formation were deposited in shallow warm waters with temperature of more than 25 ºC. Bioclastic fragments of rudists could have been removed from in situ rudist colonies in a shoal, barrier or buildup environment, and possibly also from a restricted lagoon patch reef and transported by waves and high water energy. Autochthonous rudist boundstone facies as well as rudist packstone/ grainstone and rudist rudstone/floatstone facies tend to have high reservoir potential in the Tarbur Formation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Carbonate platform
  • Rudist
  • Tarbur Formation
  • Facies
  • Late Cretaceous

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 28 فروردین 1403
  • تاریخ دریافت: 30 آبان 1402
  • تاریخ بازنگری: 22 فروردین 1403
  • تاریخ پذیرش: 28 فروردین 1403