ارزیابی فرآیندهای دیاژنزی نهشته های کربناته سازند شهبازان (تاقدیس سرکان، جنوب لرستان)

نویسندگان

1 دانشیار، گروه زمین‌شناسی دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

2 دانشجوی دکتری رسوب شناسی و سنگ‌شناسی رسوبی، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان،ایران؛ کارشناس آزمایشگاه مرکزی دانشگاه لرستان

3 دانش‌آموخته زمین‌شناسی، دانشگاه لرستان

چکیده

سازند شهبازان به سن ائوسن میانی تا پسین در پهنه وسیعی از حوضه ی رسوبی لرستان گسترش دارد. ناحیه مورد مطالعه در 75 کیلومتری جنوب شهرستان خرم آباد واقع شده است. در ناحیه مورد مطالعه سازند شهبازان با ستبرای 73 متر به صورت هم شیب بر روی سازند آواری کشکان قرار گرفته و توسط کربنات های سازند آسماری به صورت ناپیوسته پوشیده شده است. سنگ شناسی سازند شهبازان در برش مورد مطالعه شامل سنگ های کربناته، سنگ های کربناته دلومیتی و دلومیت می باشد. مطالعات پتروگرافی بر روی 63 مقطع نازک منجر به شناسایی چندین فرآیند دیاژنزی از جمله میکریتی شدن ، نوریختی (افزایشی ،کاهشی)، سیمانی شدن (حاشیه ای هم ضخامت، رشد اضافی هم محور، برمحور، هم بعد، بلوکی، دروزی و فراگیرنده)، فشردگی (مکانیکی، شیمیایی)، انحلال (وابسته و غیر وابسته به فابریک)، جانشینی (آهن دار شدن، سیلیسی شدن ،دلومیتی شدن) گردید. مهمترین فرآیند دیاژنزی در سازند شهبازان دلومیتی شدن می باشد که به صورت گسترده رخ داده است. این فرآیندها در چهار توالی پاراژنتیکی ( محیط دریایی، آب شیرین، تدفینی ،بالا آمدگی ) رخ داده و سه مرحله دیاژنزی ائوژنز (Eogenesis) ،مزوژنز ( Mesogenesis ) و تلوژنز ( Telogenesis) برای آن ها تفسیر شده است. نوریختی کاهشی در مرحله ائوژنز و در قلمرو دریایی رخ داده است. سیمان حاشیه ای هم ضخامت و برمحور در مرحله ائوژنز و در قلمرو دیاژنز دریایی تشکیل شده اند در صورتی که سیمان های بلوکی، هم بعد و فراگیرنده در مرحله مزوژنز و تلوژنز و در قلمرو دیاژنز تدفینی کم عمق و عمیق و طی بالا آمدگی تشکیل شده اند. فشردگی در ائوژنز توسط فشار روباره ناشی از نهشت سازند شهبازان ایجاد شده و با نهشت سازندهای آسماری و گچساران توسعه یافته است. بخشی از انحلال در طی دیاژنز تدفینی و بخشی دیگر در طی بالا آمدگی و تاثیر دیاژنز متئوریک رخ داده است

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Diagenesis processes of carbonate deposits of Shahbazan Formation (Sarkan anticline, South Lorestan)

نویسندگان [English]

  • Iraj Maghfouri Moghadam 1
  • Mostafa Sedaghatnia 2
  • Amir Bonyadian 3
  • Khirolah Mohammadi 3
  • Mojtaba Bordbar 3
چکیده [English]

The Shahbazan Formation is of middle to late Eocene age and extends over a wide area of ​​the Lorestan sedimentary basin. The studied area is located 75 km south of Khorram Abad city. In the studied area, the Shahbazan F ormation with thicknesses of 73 meters is placed on the Keshkan clastic formation as a slope and is discontinuously covered by the carbonates of the Asmari F ormation. The lithology of Shahbazan Formation in the studied section includes carbonate rocks, dolomitic carbonate rocks and dolomite. Petrographic studies on 63 thin sections led to the identification of several diagenesis processes, including micritization, neomorphism (increasing and decreasing), cementation (including isopachous rim cement , syntaxial , epitaxial , equant, blocky, dru s y and poikilotopic ), compression (mechanical, chemical), dissolution (dependent and independent of the fabric), replacement ( hemmatitization , silicification and dolomitization). The most important diagenesis process in Shahbazan Formation is dolomitization, which has occurred widely. These processes occurred in four paragenetic sequences (marine environment, fresh water, burial and uplift) and three stages of diagenesis e ogenesis, m esogenesis and t elogenesis have been interpreted for them. The reduction process of neomorphism has occurred in the stage of eugenesis and in the marine region . Isopachous rim cement and epitaxial cement are formed in the eugenesis stage and in the marine diagenesis region, while blocky, equant and poikilotopic cements are formed in the mesogenesis and telogenesis stage and in the region of shallow and deep burial diagenesis. The compression in eugenesis was created by the overburden pressure caused by the Shahbazan F ormation and then developed by the Asmari and Gachsaran formations. Part of the dissolution occurred during burial diagenesis and another part occurred during uplift and impact of meteoric diagenesis.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Diagenesis
  • paragenesis sequence
  • Shahbazan Formation
  • Zagros
  • Lorestan

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 29 مهر 1402
  • تاریخ دریافت: 07 مهر 1402
  • تاریخ بازنگری: 24 مهر 1402
  • تاریخ پذیرش: 29 مهر 1402