بررسی توزیع زمانی و مکانی خشکسالی در ایران براساس شاخص بارش استاندارد شده

نویسندگان

1 مهندسی آب دانشکده کشاورزی همدان

2 گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا

3 گروه آموزشی خاک شناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه ملایر

چکیده

خشکسالی از آثار تغییر اقلیم و خصوصا کاهش بارندگی‌ها نسبت به حد میانگین درازمدت است. به‌دلیل تغییرپذیری مکانی و زمانی خشکسالی در اقلیم‌های مختلف آب و هوایی ایران، تعیین جهت این تغییرات می‌تواند در مدیریت آب و تخصیص آن به جنبه‌های مختلف کاربری، نقش مهمی داشته باشد. در این مطالعه، به منظور بررسی توزیع زمانی خشکسالی، از روش ناپارامتری من‌کندال در 28 ایستگاه سینوپتیک کشور طی سال‌های 1981 تا 2010 استفاده شد. بررسی توزیع مکانی نیز با روش زمین آمار در محیط نرم‌افزار ArcGIS10.3 صورت گرفت. نتایج روندیابی خشکسالی با شاخص بارش استاندارد شده (SPI) گویای تفاوت رفتاری شاخص خشکسالی در اقلیم‌های مختلف کشور بود. با بررسی شاخص بارش استاندارد شده (SPI) مشخص گردید که اکثر اقلیم‌های مورد بررسی دوره خشکسالی سالانه را تجربه کرده‌اند. از نظر وقوع خشکسالی، بیش‌ترین خشکسالی سالانه در اقلیم خشک با زمستان خنک تابستان گرم مشاهده گردید. به‌طوری که در این اقلیم، درصد وقوع سال‌های خشک به‌طور میانگین 55/20 درصد بدست آمد. نتایج آزمون من‌کندال شاخص بارش استاندارد شده (SPI) نیز بیان‌گر روند افزایش معنی‌دار خشکسالی در سه فصل بهار، پاییز، زمستان و مقیاس سالانه بود. شدیدترین روند افزایش خشکسالی در ایستگاه سنندج مشاهده گردید. بررسی توزیع مکانی خشکسالی نشان داد در مقیاس سالانه، شدیدترین خشکسالی در بخش جنوب‌شرقی کشور می‌باشد. در مقیاس فصلی، توزیع مکانی خشکسالی ناهمگون بود. لیکن در فصل زمستان توزیع مکانی خشکسالی بیان‌گر استقرار خشکسالی نرمال در سطح کشور است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the temporal and spatial distribution of drought in Iran based on the standardized precipitation index

نویسندگان [English]

  • Rojin Fasihi 1
  • Abdollah Taheri Tizro 2
  • Maryam Bayatvarkeshi 3
1 Dept of water Engineering
2 Dept. water Engineering, college of Agriculture BASU, Hamedan, Iran
3 Department of Faculty Agriculture University of Malayer
چکیده [English]

Abstract
Drought is result of climate change and specific principle decrease relation to longterm mean margin.for local & time drought variation in disparate weather climate in Iran, nomination vector this variation can in water management and that designation to control variation aspects, these have mater role. In this study the drought variation trend using non-parametric Mann-Kendall in 28 synoptic stations from 1981 to 2010 were studied. Also local dispense survey with earth statistics in ArcGIS9.3 software accomplish. The results of trending drought using Standardized Precipitation Index (SPI) represent the different behavior of drought index in different climates. The results of SPI showed that the majority of climates surveyed have experienced annual drought period. The occurrence of droughts, dry climate with cool winter and hot sammer of the highest annual drought was observed. As this climate drought years mean occurrence percent 20.55 percent was observed. Mann-Kendall test results Standardized Precipitation Index (SPI) also Represents that in the 3 seasons, spring, fall, winter and annual scale significant trend increase. The most trend drought significant increase was observed in Sanandaj. Surveyed local dispense observed in annual scale The most drought in south-east of country was increase was observed. In seasons scale, drought local dispense was heterogeneous. But in winter season drought local dispense explanatory was normal drought pitch in country.

کلیدواژه‌ها [English]

  • SPI Index
  • sanandaj
  • Mann-Kendall
  • ArcGis