2024-03-29T18:51:50Z
https://nfag.basu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=371
یافتههای نوین زمینشناسی کاربردی
2228-5873
2228-5873
1398
13
25
برآورد مقاومت فشاری و کششی سنگهای کربناته با استفاده از آزمایش بار نقطهای و همبستگی آنها با ارزش ضربهای سنگدانه (مطالعه موردی: سنگهای کربناته جاده کرمانشاه- ایلام)
محمد حسین
قبادی
حسن
محسنی
سجاد
احمدی
تعیین پارامترهای ژئوتکنیکی مورد نیاز در طراحی سازههای واقع در تودهسنگ یکی از مسائل عمده در زمینشناسی مهندسی، عمران و معدن است، مقاومت فشاری تکمحوری و مقاومت کششی از جمله این پارامترها هستند که به طور گستردهای در طراحی سازهها در توده سنگ استفاده میشوند. با توجه به این که آزمایش بار نقطهای از یک سو هزینه و دشواری کمتری نسبت به آزمایشهای مقاومت فشاری تکمحوری و کششی دارد و همچنین میتواند در محل پروژه و روی نمونههای با هندسه نامنظم نیز انجام شود، لذا میتوان از آن به عنوان معیاری برای برآورد اولیه مهندسی در رابطه با مقاومتهای کششی و فشاری سنگها استفاده نمود. در این پژوهش ارتباط میان این پارامترها با تحلیلهای آماری بررسی شده و بهترین روابط تجربی برای آنها ارائه گردیده است. همچنین به علت گستردگی سنگهای کربناته در کشور و کاربرد آنها در پروژههای عمرانی مختلف، ارتباط مقاومتهای فشاری تکمحوری، کششی و بار نقطهای با ارزش ضربهای سنگدانه که یکی از شاخصهای بررسی کیفیت مصالح سنگی میباشد نیز مورد بررسی قرار گرفته است. در رگرسیون تک متغیره بالاترین ضریب تعیین به مقدار 897/0، مربوط به رابطه بین مقاومت فشاری تکمحوری با شاخص بار نقطهای در حالت خشک و کمترین ضریب تعیین به مقدار 653/0، مربوط به رابطه بین مقاومت کششی برزیلی با ارزش ضربهای سنگدانه در حالت خشک است، همچنین استفاده از رگرسیون چند متغیره منجر به تخمین بسیار بهتری از مقاومت فشاری تکمحوری شده است.
مقاومت فشاری تکمحوری
مقاومت کششی برزیلی
شاخص بار نقطهای
ارزش ضربهای سنگدانه
سنگ کربناته
2019
05
22
1
16
https://nfag.basu.ac.ir/article_2488_235e006d57af0cc696ba82be2b594c90.pdf
یافتههای نوین زمینشناسی کاربردی
2228-5873
2228-5873
1398
13
25
مدلسازی وارون دادههای ژئوفیزیکی و پتانسیلیابی سرب و روی ارهگیجه رباط خمین استان مرکزی با استفاده از تلفیق اطلاعات اکتشافی در سامانه اطلاعات مکانی (GIS)
رضا
احمدی
نوشین
افضلی
در کانسار سرب و روی ارهگیجه رباط خمین فعالیتهای اکتشافی به دو روش غیرمستقیم و مستقیم در دو مرحله انجام شده است. در پژوهش حاضر ابتدا براساس اطلاعات اکتشافی مرحله اول یعنی دادههای ژئوفیزیکی برداشت مستطیلی، عیارسنجی اکتشافات سطحی و اطلاعات زمینشناسی، با استفاده از روش دانشمحور منطق فازی، مناطق امیدبخش مورد شناسایی قرار گرفت. برای دستیابی به این هدف، لایههای شاهد منطقه شامل دادههای ژئوفیزیکی، گسل، ژئوشیمی و زمینشناسی در محیط نرمافزار ArcGIS تلفیق شد. برای وزندهی و اولویتبندی لایههای اکتشافی، از میان روشهای مختلف تصمیمگیری چندمعیاره، روش شباهت به گزینه ایدهآل فازی مورد استفاده قرار گرفت. بهمنظور تشکیل نمودار سلسله مراتبی نیز از روش دلفی (Delphi) استفاده شد و در این راستا چهار معیار اصلی دقت و قابلیت اطمینان نتایج، زمان و هزینه عملیات، تعداد دادهها و تفسیر نتایج، مد نظر قرار گرفت. در نهایت پس از رتبهبندی لایههای اطلاعاتی و براساس اولویتبندی آنها، نقشه مناطق امیدبخش ماده معدنی با استفاده از روش مجموع وزنها تهیه شد. سپس اکتشافات ژئوفیزیک عمقی منطقه به روشهای مقاومت ویژه و قطبش القایی، از طریق تعیین میزان همبستگی خطی بین دادههای ژئوفیزیکی بعد از مدلسازی وارون هموار با دادههای عیارسنجی گمانههای اکتشافی عمیق (مرحله دوم عملیات اکتشاف) منطبق بر پروفیلهای ژئوفیزیکی، اعتبارسنجی شد. در پایان براساس دادههای عیارسنجی گمانههای موجود، صحت رویکرد پتانسیلیابی سرب و روی با درجه اعتباری در حدود 56 درصد، اعتبارسنجی گردید.
کانسار سرب و روی ارهگیجه رباط خمین
پتانسیلیابی مواد معدنی
شباهت به گزینه ایدهآل فازی
مدلسازی وارون
شبهمقاطع ژئوفیزیکی
2019
05
22
17
32
https://nfag.basu.ac.ir/article_2489_cabb7d072ddb7d02ac32955f3b338c14.pdf
یافتههای نوین زمینشناسی کاربردی
2228-5873
2228-5873
1398
13
25
تخمین ویژگیهای مکانیکی ماسهسنگ ها با استفاده از آزمایش سرعت موج و چکشاشمیت
یاسین
عبدی
غلامرضا
خانلری
مقاومت فشاری تکمحوری، مدولالاستیسیته و مقاومت کششی برزیلی از جمله ویژگیهای مهم سنگها هستند که بهطور گستردهای در مهندسی سنگ مورد استفاده قرار میگیرند. تعیین این ویژگیها در آزمایشگاه یک فرآیند زمانبر، مشکل و پرهزینه است. لذا در این مطالعه سعی شده است که روابط تجربی برای تخمین ویژگیهای مکانیکی ماسهسنگها با استفاده از سرعت سیر موج و چکشاشمیت به عنوان دو آزمایش غیرمخرب و ساده توسعه داده شود. به همین منظور تعداد 30 بلوک سنگی از نقاط مختلف سازند قرمز بالایی در غرب قم جمعآوری شده و پس از انجام عملیات مغزهگیری مورد آزمایش قرار گرفتهاند. این آزمایشها شامل تعیین سرعت موج، عدد سختی اشمیت، مقاومت فشاری تکمحوری، مدولالاستیسیته و مقاومت کششی برزیلی میباشد. با استفاده از آنالیز رگرسیون خطی، بهترین روابط تجربی بین ویژگیهای مکانیکی و سرعت موج یا عدد سختی چکشاشمیت پیشنهاد شده است. به منظور اعتبارسنجی روابط تجربی، آزمون t و F انجام شده است که نتایج صحت و اعتبار این روابط را تأیید میکند. همچنین، مقایسه بین نتایج نشان میدهد که سرعت موج در مقایسه با عدد سختی چکش اشمیت قابلیت بیشتری برای پیشبینی ویژگیهای مکانیکی ماسهسنگهای مورد مطالعه دارد.
ویژگیهای مکانیکی
چکش اشمیت
سرعت موج
ماسهسنگ
رگرسیون
2019
05
22
33
47
https://nfag.basu.ac.ir/article_2490_34bbc47c4170c2ce68da5e74127a1587.pdf
یافتههای نوین زمینشناسی کاربردی
2228-5873
2228-5873
1398
13
25
ارزیابی پتانسیل تورم خاکهای ریزدانه بزرگراه شمالی تبریز بر اساس حد انقباض
ابراهیم
اصغری کلجاهی
مهین
سلیمی چشمه منتش
مسعود
حاجی علیلو بناب
انقباض و تورم دو روی یک سکه بوده و هر خاکی که علائمی از انقباض و ترکخوردگی در موقع خشک شدن از خود نشان دهد، قابلیت تورم در اثر جذب رطوبت را نیز دارد. پدیده تورم پدیدهای برگشتپذیر است. مسیر اتوبان شمالی تبریز عموماً متشکل از خاکهای ریزدانه بوده و اکثراً از خاکهای رسی و مارنی تشکیل شده است. با وجود عمر نسبتاً کم این اتوبان، در قسمتهای مختلفی از این مسیر تأثیر پدیدههای مختلف زمینشناسی موجب بروز ترکها و شکستگیهای طولی و عرضی، اعوجاج در سطح روسازی اتوبان شده که یکی از این پدیدههای مخرب تورم و انقباض خاکهای ریزدانه است. در این تحقیق بعد از بررسیهای محلی، نمونهبرداری شده و با تعیین حد انقباض به کمک روشهای مستیقم و غیرمستقیم، پتانسیل تورم خاکهای ریزدانه محدوده این بزرگراه بررسی شده است. بر روی نمونههای أخذ شده آزمایشهای دانهبندی، هیدرومتری، تعیین حد روانی، حد خمیری و حد انقباض و درصد تورم انجام گرفته است. بر اساس طبقهبندی یونیفاید همه نمونهها در گروه CL قرار دارند. حد انقباض نمونهها بین 12 تا 18 درصد و نشانه خمیری بین 10 تا 23 درصد، درصد تورم آزاد نمونهها با استفاده دستگاه تحکیم یک بعدی (ادومتر) بین 3 تا 10 درصد تعیین شده است. همچنین حد انقباض نمونهها بر اساس حد روانی و شاخص خمیری به روش ترسیمی کاساگرانده برآورد شده و مشاهده گردیده که با مقادیر ارزیابی درصد تورم با آزمایشات، انطباق خوبی دارد. عدد فعالیت نمونهها کمتر از 1 و مقدار مواد رسی 24 تا 34 درصد تعیین شده است. همچنین پتانسیل تورم نمونهها با سایر روابط تجربی و طبقهبندیهای موجود بر اساس حد انقباض و نشانه خمیری و عدد فعالیت تعیین شده و مشاهده گردید که پتانسیل تورم این خاکها کم تا متوسط است.
انقباض خاک
تورم خاک
روابط تجربی
تبریز
2019
05
22
48
61
https://nfag.basu.ac.ir/article_2491_5534d36fc06c8f29e13681ab92f96a24.pdf
یافتههای نوین زمینشناسی کاربردی
2228-5873
2228-5873
1398
13
25
مطالعه آزمایشگاهی برای تعیین ضریب انبساط حرارتی سنگ
مهدی
حسینی
امیرحسین
بابایی جوزانی
خاصیت حرارتی به معنای پاسخ ماده به اعمال حرارت میباشد. وقتی که یک ماده جامد، مقداری انرژی (در فرم حرارت) را جذب میکند درجه حرارت جسم و به دنبال آن ابعادش افزایش مییابد. انرژی ممکن است به مناطق خنکتر نمونه منتقل شود و حتی موجب ذوب شدن نمونه شود. ساز وکار انتقال گرما در سنگها بسیار پیچیده است. سنگها از کانیهایی با ترکیبات شیمیایی و درجات کریستالیزه شدگی مختلفی تشکیل شدهاند؛ بنابراین خواص حرارتی سنگها نه تنها به فشار و دما ، بلکه به ترکیبات کانیشناسی، ساختار و هندسه حفرات، اندازه ذرات و شکل ترکها نیز بستگی دارد. ظرفیت گرمایی، رسانایی حرارتی، انتشار حرارتی و انبساط حرارتی اصلیترین خواص حرارتی سنگها میباشند که در مدلسازی عددی با در نظر گرفتن اثر درجه حرارت مانند مدلسازی چاههای نفت، مخازن ذخیرهسازی گاز، محل دفن زبالههای هستهای و معادن عمیق کاربرد دارد. در این پژوهش دستگاهی برای تعیین یکی از این خواص که ضریب انبساط حرارتی میباشد ساخته شده است. برای بررسی کارایی دستگاه این ضریب در سنگهای ماسهسنگ، آندزیت، توف سبز کرج و سنگآهک تعیین شده است. نتایج این تحقیق نشان میدهد که نتایج حاصله با نتایج آزمایشگاهی این نوع سنگها که در کتابها موجود است تطابق دارد.
حرارت
ضریب انبساط حرارتی
سنگ
2019
05
22
62
71
https://nfag.basu.ac.ir/article_2492_092a3be4fc1682ec4d665c4c270522d5.pdf
یافتههای نوین زمینشناسی کاربردی
2228-5873
2228-5873
1398
13
25
ارزیابی پتانسیل تشکیل کارست در استان خوزستان به روش تحلیل سلسله مراتبی
محمد حسین
قبادی
سید سجاد
کراری
حسین
الماسیکیا
در این مقاله، پتانسیل کارستی شدن با استفاده از پارامترهای لیتولوژی، بارش، شیب، پوشش گیاهی، تراکم آبراههها و فراوانی شکستگیها به روش تحلیل سلسله مراتبی در محیط نرمافزار ARC GIS Version 10.2 انجام شده است. در این روش، لایهها به صورتی زوجی نسبت به هم مقایسه و وزندهی شدهاند. به منظور بررسی این لایهها، دو گروه در نظر گرفته شده است. گروه اول: میانگین بارش سالانه، جنس سازندها و تراکم شکستگیها میباشد. گروه دوم: شیب، پوشش گیاهی و تراکم آبراههها میباشد.گروه اول اهمیت بیشتری در توسعه کارست دارد. این دو گروه به طور جداگانه وزندهی شده و سپس دو گروه نسبت به هم مقایسه و وزندهی شدهاند. بیشترین وزن در گروه اول مربوط به لایه میانگین بارش سالانه و در گروه دوم تراکم آبراهه بیشترین وزن را به خود اختصاص داده است. حدود 70 درصد وزن به لایه اول مربوط میشود. نوار باریکی از بخشهای شرقی تا شمال شرقی استان خوزستان دارای پتانسیل منابع آب کارستی میباشد. جهت صحتسنجی مدل ارائه شده از چشمههای بزرگ موجود در منطقه مورد مطالعه استفاده شده است. نتایج نشاندهنده انطباق بالای مدل ارائه شده با حوضه آبگیر چشمههای موجود در منطقه میباشد.
کارست
ARCGIS
پتانسیلیابی
AHP
خوزستان
2019
05
22
72
84
https://nfag.basu.ac.ir/article_2493_be90b06738a9b0eb1202658b3e52ced8.pdf
یافتههای نوین زمینشناسی کاربردی
2228-5873
2228-5873
1398
13
25
بررسی امکان استخراج مکانیزه معدن سنگ آهک رشکان ارومیه بر اساس شاخص قابلیت استخراج توده سنگ
سجاد
چهره قانی
محمد
دادرسی
عارف
علی پور
مجتبی
مختاریان
حجت
حسین زاده
معدن سنگآهک رشکان با تولید حدود سه میلیون تن، تامین کننده خوراک سنگآهک کارخانه سیمان ارومیه است. نزدیکی این معدن به راهآهن ارومیه و همچنین جاده اصلی ارومیه-مهاباد، به همراه آثار مخرب لرزش و صدای ناشی از انفجارهای معدن بر مناطق مسکونی و محیطزیست اطراف سبب شده است تا استفاده از ماشینهای استخراج پیوسته سطحی، یکی از گزینههای ادامه عملیات استخراج این معدن باشد. در این تحقیق با استفاده از شاخص قابلیت استخراج و بر اساس ویژگیهای ژئومکانیکی توده سنگآهک معدن رشکان، امکان استخراج مکانیزه این معدن بررسی شده است. برای انجام این پژوهش، در 18 سینهکار مختلف از مجموع 8 زون ژئومکانیکی معدن سنگ آهک رشکان، پارامترهای ژئومکانیکی شامل هوازدگی، مقاومت سنگ، فاصلهداری درزهها و فاصله سطوح لایهبندی، با برداشتهای صحرایی و آزمایشگاهی اندازهگیری و تعیین شدهاند. براساس روش امتیازدهی شاخص قابلیت استخراج، زونهای (7)، (1 و 6)، (8)، (3 و 5) به ترتیب در طبقات قابلیت استخراج حاشیهای، خیلی سخت، سخت و نسبتاً سخت قرار میگیرند. در ادامه با توجه به عدم قطعیتهای محتمل در نتایج حاصل از سیستم طبقهبندی، یکی از آخرین روشهای طبقهبندی کاربردی مبتنی بر امتیازدهی پیوسته، مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصل نشان میدهد که برآورد هر دو روش امتیازدهی پیوسته و مرسوم برای سه زون 1، 6 و 8 مشابه بوده و بـرای زونهای 3، 5 و 7 روش امتیازدهی پیوسته حاکی از شرایط استخراج آسانتری است. بر اساس نتایج این تحقیق شرایط ژئومکانیکی توده سنگ معدن آهک رشکان برای استخراج مکانیزه و استفاده از ماشینهای استخراج پیوسته سطحی مساعد بوده و پیشنهاد میشود برای انتخاب صحیح نوع و توان ماشین استخراجی، تحلیل فنی-اقتصادی بر اساس هزینه سرمایهگذاری و عملیاتی هریک از گزینههای مختلف انواع ماشینآلات نسبت به هم و شرایط فعلی معدن صورت گیرد.
قابلیت استخراج تودهسنگ
معدن آهک رشکان
ماشینهای استخراج پیوسته سطحی
2019
05
22
85
96
https://nfag.basu.ac.ir/article_2494_c2533669d7d026b8cbf9b455963b93bd.pdf
یافتههای نوین زمینشناسی کاربردی
2228-5873
2228-5873
1398
13
25
مقایسه روشهای مختلف طبقه بندی نظارت شـده با نگاه ویژه به کارآیی آن ها در مـطالعات زمین شناسی: مطالعه موردی در منطقه اسکوق، آذربایجان شرقی
مهدی
صفری
محیا
منوچهری نیا
محدودهی مورد مطالعهی اسکوق در غرب کمربند چینخورده البرز-آذربایجان و شهرستان میانه واقع شده است. سنگهای غالب در این منطقه شامل سنگهای آتشفشانی و آتشفشانی – رسوبی با سن ائوسن – الیگوسن بوده که قسمت اعظم منطقه را پوشانده است. همچنین تودههای نفوذی الیگوسن پسین با ترکیب حدواسط، واحدهای سنگی منطقه را قطع کردهاند. کانیزایی فلزی عموماً شامل مس و منگنز در محدوده اسکوق اغلب در سنگهای آتشفشانی و آتشفشانی – رسوبی ائوسن رخ داده است. تصاویر ماهوارهایSentinel2 و Landsat8به منظور انجام روشهای مختلف طبقهبندی نظارت شده، و تهیه نقشه زمینشناسی در این پژوهش استفاده شده است. در این مطالعه پس از انجام پیش پردازشهای لازم به طبقهبندی نظارت شده تصاویر با روشهای مختلف انجام شد و در نهایت با انجام مطالعات میدانی بهترین روش بر اساس شواهد زمینشناسی انتخاب شد. در نهایت پس از محاسبه ماتریس خطا، میزان صحت دادهها، ضریب کاپا و با مقایسه با نمونههای شاهد و نمونهبرداریها و مقاطع نازک زمینشناسی به اعتبارسنجی روشها پرداخته شد. پس از نمونهبرداریها و تجزیههای آماری، مشخص شد که روش نقشهبرداری زاویه طیفی بهترین تطابق را با واحدهای زمینشناسی منطقه نشان میدهد.
طبقهبندی نظارت شده
نقشه برداری زاویه طیفی
روش بیش ترین شباهت
اسکوق
آذربایجان شرقی
2019
05
22
97
108
https://nfag.basu.ac.ir/article_2495_3b8bca7b78610e04449735ebc74c4eaa.pdf
یافتههای نوین زمینشناسی کاربردی
2228-5873
2228-5873
1398
13
25
غلظت و گونه سازی عناصر سنگین در خاک ها و گیاهان اطراف معدن مس ایجو (شمالغرب شهر بابک، استان کرمان)
عذرا
اسدی کرم
افشین
قشلاقی
در این مطالعه غلظت و گونهسازی فلزات در خاک و همچنین نمونه گیاه درمنه، در اطراف یک منطقه کانهزایی و دگرسانی (معدن مس پورفیری ایجو، استان کرمان)، مورد بررسی قرار میگیرد. بدین منظور تعداد 34 نمونه خاک و 8 نمونه گـیاه درمنه، جـمعآوری و به روشهای استاندارد تجزیه شدند. همچنین بر روی برخی از نمونههای خاک مطالعات گونهسازی انجام گرفت. نتایج نشان داد که غلظت فلز Cu در محدوده مربوط به زون دگرسانی پتاسیک (به طور میانگین mg/kg 25/457) و عناصر Pb، Zn و As در محدوده مربوط به زون دگرسانی آرژیلیک، بیشترین غلظت و غنیشدگی را دارا هستند (به ترتیب mg/kg 137، mg/kg 06/580 و mg/kg 06/47). نتایج محاسبه شاخصهای ژئوشیمیایی نیز نشان داد که بیشترین ضریب غنیشدگی و ضریب زمینانباشت مربوط به عناصر آرسنیک، سرب و روی در زون دگرسانی آرژیلیک است و فلز مس نیز بالاترین ضرایب ژئوشیمیایی را در زون دگرسانی پتاسیک نشان میدهد. نتایج استخراج ترتیبی آشکار ساخت که فلزات مورد مطالعه، در فاز تبادلپذیر (89/1 % از غلظت کل) کمترین غلظت را داشته و تمرکز بالایی در فاز باقیمانده دارند (70/79 %). بر اساس ارزیابی غلظت فلزات در گیاه درمنه و همچنین محاسبه شاخصهای بیوژئوشیمیایی مشخص شد که بالاترین ضریب انتقال متعلق به فلز Z و کمترین مقدار آن متعلق به فلز Cr است. همچنین بالاترین ضریب زیستتمرکز، برای فلز Cu بدست آمد. این مطالعه به طور کلی نتیجه میگیرد که اگرچه منشأ بیشتر فلزات در خاک منطقه (در شرایط فعلی) طبیعی است؛ اما تشدید فعالیتهای معدنکاری و استخراج کانسنگ در آینده میتواند باعث افزایش غلظت فلزات و یا دسترسپذیری آنها در محیط خاک و گیاه شود.
آلودگی خاک
عناصر سنگین
گونه سازی
گیاه درمنه
معدن مس ایجو
2019
05
22
109
123
https://nfag.basu.ac.ir/article_2565_17eed473228ada2d6c0268b39254b1d2.pdf
یافتههای نوین زمینشناسی کاربردی
2228-5873
2228-5873
1398
13
25
تأثیر ناهمسانگردی بر روی مقاومت و الگوهای گسیختگی اسلیت های منطقه بروجرد در آزمایش برزیلی
شکوفه
جمشیدوند
رضا
زارعی سهامیه
یاسین
عبدی
احمد
احمدی خلجی
امین
جمشیدی
هدف از این مطالعه بررسی تأثیر ناهمسانگردی بر روی رفتار مقاومتی و الگوهای گسیختگی اسلیتهای منطقه بروجرد در آزمایش برزیلی میباشد. به این منظور تعداد 6 بلوک از نقاط مختلف واقع در شمال و شرق بروجرد انتخاب شده است. بعد از آمادهسازی نمونهها و ارزیابی خصوصیات سنگشناسی و فیزیکی آنها، آزمایش مقاومت کششی برزیلی در 7 زاویه ناهمسانگردی (زاویه بین جهت بارگذاری و سطح ناهمسانگردی) شامل صفر، 15، 30، 45، 60، 75 و 90 درجه بر روی نمونههای دیسکی شکل انجام شده است. نتایج نشان میدهد که برای تمامی نمونهها، حداکثر مقاومت کششی برزیلی در زاویه 90 درجه حاصل شده است. در حالیکه کمترین مقاومت کششی در زوایای 15 و 30 درجه مشاهده شده است. همچنین شاخص ناهمسانگردی برزیلی برای تمامی نمونهها تعیین شده است. مشاهده الگوهای گسیختگی نمونهها بعد از آزمایش برزیلی حاکی از وجود سه نوع گسیختگی غالب در جهت ناهمسانگردی (PA)، در عرض ناهمسانگردی (AA) و شکستگی منحنی شکل (CF) میباشد. همچنین زاویه انتقال تغییر نوع گسیختگی غالب از شکستگی در جهت ناهمسانگردی به شکستگی در عرض ناهمسانگردی برای نمونههای مورد مطالعه تعیین شده است. در نهایت، ارتباط بین طول شکستگیها و مقاومت کششی برزیلی نمونهها بررسی شده است.
ناهمسانگردی
مقاومت کششی برزیلی
الگوی گسیختگی
اسلیت
بروجرد
2019
05
22
124
136
https://nfag.basu.ac.ir/article_2566_f2a81b34df4f607f14581e4538fdc677.pdf
یافتههای نوین زمینشناسی کاربردی
2228-5873
2228-5873
1398
13
25
هیدروژئوشیمی، منشاء و روند تغییرات ترکیب آب چاههایگازدار منطقه همهکسی (همدان)
منوچهر
امیری
آب تعدادی از چاههای کشاورزی استان همدان (از جمله در پیرامون روستای همهکسی)، دارای جوششی از گاز بوده و مزه ترش، گس و سوزنده دارد. شناسایی منشاء و روند تغییر ترکیب آن، برای برنامهریزی و ادامهیِ استفاده از آن مهم میباشد. لذا در این پژوهش، منشاء ناهنجاری و روند تغییر ترکیب آن مورد ارزیابی قرار گرفته است. به همین منظور، تعداد شش حلقه چاه آبگازدار شناسایی و هدایت الکتریکی آب آنها، 15 مرتبه در طی سه سال (هر سال پنج بار) اندازهگیری گردید و روند تغییرات آن توسط نرمافزار SPSS مورد بررسی قرار گرفت. علاوه بر این، از هر چاه یک نمونه آب برداشت و برای تعیین مقادیر قلیائیتکل، هدایت الکتریکی، کاتیونها و آنیونها مورد تجزیه قرار گرفت. سپس شاخصهای شیمیایی آن محاسبه و به کمک دیاگرامهای مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که آب تمامی چاهها، جزو آبهای تازه، کم عمق و از تیپ Ca-Mg-HCO3 میباشد. در این آبها، غلظت دیاکسیدکربن محلول به بیش از 1000 میلیگرم بر لیتر میرسد. بنابراین، ناهنجاری شیمیایی آب چاهها، ناشی از واکنش بین آب و سنگ مخزن و دخالت سیالات گرمابی گازدار است. بخشی از سنگ مخزن از آهک و بخش دیگر آن از رسوبات مارنی و تبخیری (مربوط به محیطهای کولابی) تشکیل شده است. بررسی آماری روند تغیبرات ترکیب آب چاهها، نشان میدهد که مقدار هدایتالکتریکی آنها بطور معنیداری با گذشت زمـان کاهـش مییابد که اولا مهر تائیدی بر دخالت سیالات گرمابی در واکنش آب-سنگ است و ثانیا امیدی برای بهتر شدن کیفیت آب چاههای کشاورزی در آتی میباشد.
آب نامتعارف
سیالات گرمابی
واکنش سنگ- آب
همهکسی
همدان
2019
05
22
137
152
https://nfag.basu.ac.ir/article_2567_493f2aa5da3dab749a1dcd457e494873.pdf
یافتههای نوین زمینشناسی کاربردی
2228-5873
2228-5873
1398
13
25
ارزیابی تغییرات میزان جنبایی با برآورد و مقایسه نرخ گشتاور لرزهای، زمینشناسی و ژئودتیک در تکه های گسل اردکول (خاور ایران)
مسعود
حیدری آقاگل
محمد مهدی
خطیب
سید مرتضی
موسوی
گسل اردکول به طول 125 کیلومتر با سازوکار امتدادلغز راستگرد در بخش شمال زمیندرز سیستان جای دارد. این گسل در 10/05/1997 زمینلرزهای به بزرگی 3/7 Mw را در منطقه موجب شد و درازترین دگرریختی همراه با زمینلرزه را سدههای اخیر ایران موجب گشت. مقایسه مقادیر گشتاور لرزهای، زمینشناسی و ژئودتیک نشان میدهد که تغییرات مقادیر نرخ گشتاور ارتباط مستقیمی با طول گسل دارند بهنحویکه هرچه میزان طول گسل افزایش پیدا کند میزان گشتاور آن نیز افزایش یافته و در نتیجه میزان انرژی بالاتری را آزاد میکند. بررسی نرخ تغییرات گشتاور گسل اردکول نشان میدهد که میزان آزاد شدن انرژی در بخش شمالی نسبت به بخش جنوبی بیشتر است این بدان معنا است که در تکههای شمالی تعداد زمینلرزههای بیشتری روی داده و در نتیجه تعداد سرشاخههای فعال گسل در این بخش بیشتر بوده است. بهطور کل میزان گشتاور گسل اردکول از شمال به جنوب در حال کاهش بوده و درنتیجه در بخش جنوبی انرژی بیشتر ذخیره شده و یا صرف دگرشکلی شده است بنابراین تکههای جنوبی نسبت به تکه شمالی درخطر بروز زمینلرزه قرار دارند.
اردکول
زمین درز سیستان
گشتاور لرزهای
گشتاور زمین شناسی
2019
05
22
153
164
https://nfag.basu.ac.ir/article_2568_5c4631e0b89139b3fa4ba2f1337f35a3.pdf