%0 Journal Article %T مروری بر ژئوشیمی و محیط تکتونیکی تشکیل پهنه های افیولیتی ایران %J یافته‌های نوین زمین‌شناسی کاربردی %I دانشگاه بوعلی سینا %Z 2228-5873 %A امامعلی پور, علی %A نظری, حسنیه %A اسمعیل زاده, مسعود %D 2020 %\ 05/21/2020 %V 14 %N 27 %P 158-171 %! مروری بر ژئوشیمی و محیط تکتونیکی تشکیل پهنه های افیولیتی ایران %K افیولیت ایران %K محیط تکتونیکی %K ژئوشیمی %K پشته های میان اقیانوسی %K جزایر قوسی %R 10.22084/nfag.2020.19551.1381 %X رخنمون­های افیولیت­ها و ملانژهای افیولیتی بطورگسترده در ایران پخش شده است. اﻓﯿﻮﻟﯿﺖ ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ­ای از ﺳﻨﮓ­ﻫﺎی ﻣﺎﻓﯿﮏ و­ اوﻟﺘﺮاﻣﺎﻓﯿﮏ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ­ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳـﺖ ﻣـﻨﻈﻢ ﯾـﺎ ﻻﯾـﻪ­ﻻﯾـﻪ  ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﯾﺎ در اﺛﺮ ﺗﻨﺶ­ﻫﺎی زﻣﯿﻦ­ﺳﺎﺧﺘﯽ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺨﻠﻮط ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺑﻪ اﻓﯿﻮﻟﯿﺖ؛ ﮐﻤـﭙﻠﮑﺲ افیولیتی، ﺳـﺮی اﻓﯿﻮﻟﯿﺘﯽ، و ﺳﺮاﻧﺠﺎم آﻣﯿﺰه­رﻧﮕﯿﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه ﮐﻪ از ﻣﯿﺎن آن­ﻫﺎ واژه آﻣﯿـﺰه­رﻧﮕـﯿﻦ (ﮐـﺎﻟﺮد ﻣﻼﻧـژ )ﮐﺎرﺑﺮد بیش­تری دارد. با توجه به تنوع کارهای تحقیقاتی انجام شده در این زمینه و عدم وجود یک مقاله مروری، انجام کار پژوهشی جدید را لازم نموده است. هدف از نگارش این مقاله مروری بر ژئوشیمی و محیط تکتونیکی تشکیل پهنه­های افیولیتی ایران است. نتایج این تحقیقات نشان می‌دهند که از نظر پراکندگی، افیولیت­های ایران از نوع ملانژ بوده که در دو گروه نوار افیولیت- رادیولاریتی زاگرس و نوار حلقوی ایران مرکزی قابل ذکر می­باشند. در جنوب غربی زاگرس، دو ­بخش جدا از هم به نام افیولیتی کرمانشاه و نیریز رخنمون دارد. افیولیت­های ایران مرکزی که با نام نوارهای حلقوی خرده قاره­ی مرکزی (سبزوار، شمال تربت­حیدریه جنوب بیرجند)،  شمال غرب ایران (ماکو- خوی) و شرق ایران مرکزی (شمال مکران و شمال نائین) در­اثر عمل فرورانش، بخشی از گوشته­ی بالایی و پوسته­ی اقیانوسی به صـورت مجموعه­ی درهمی (ملانژ افیولیتی) برجای مانده است. هم­چنین نتایجی بسیار از مطالعات ژئوشیمیایی بر روی افیولیت­های ایران، وابستگی بازالت­های پشته­های میان اقیانوسی (MORB) و تولئیت­های جزایر قوسی (IAT) را نشان داده است. هردو گروه بازالت­های سـاب­آلکالن وآلکـالن را در افیولیت­های کرمانشاه شناسایی کرده­اند. در افیولیت­های نیریز و شهر بابک انواع متعددی از بازالت که ویژگی IAT دارند، شناسایی و گزارش شده است. ترکیب شیمیایی افیولیت سبزوار نیز ویژگی­های ژئوشیمیایی نوع IAT را نشان می­دهد. در افیولیت بند زیارت (باختر مکران) نیز دو نوع گدازه بازالتی شناسایی شده است. %U https://nfag.basu.ac.ir/article_3170_2af821e7fd42fd918c0299c979a134c9.pdf