%0 Journal Article %T غلظت و گونه سازی عناصر سنگین در خاک ها و گیاهان اطراف معدن مس ایجو (شمال‌غرب شهر بابک، استان کرمان) %J یافته‌های نوین زمین‌شناسی کاربردی %I دانشگاه بوعلی سینا %Z 2228-5873 %A اسدی کرم, عذرا %A قشلاقی, افشین %D 2019 %\ 05/22/2019 %V 13 %N 25 %P 109-123 %! غلظت و گونه سازی عناصر سنگین در خاک ها و گیاهان اطراف معدن مس ایجو (شمال‌غرب شهر بابک، استان کرمان) %K آلودگی خاک %K عناصر سنگین %K گونه سازی %K گیاه درمنه %K معدن مس ایجو %R 10.22084/nfag.2018.16955.1326 %X در این مطالعه غلظت و گونه­سازی فلزات در خاک و هم­چنین نمونه گیاه درمنه، در اطراف یک منطقه کانه‌زایی و دگرسانی (معدن مس پورفیری ایجو، استان کرمان)، مورد بررسی قرار می­گیرد. بدین منظور تعداد 34 نمونه خاک و 8 نمونه گـیاه درمنه، جـمع­آوری و به روش­های استاندارد تجزیه شدند. هم­چنین بر روی برخی از نمونه­های خاک مطالعات گونه­سازی انجام گرفت. نتایج نشان داد که غلظت فلز Cu در محدوده مربوط به زون دگرسانی پتاسیک (به طور میانگین mg/kg 25/457) و عناصر Pb، Zn و As در محدوده مربوط به زون دگرسانی آرژیلیک، بیش‌ترین غلظت و غنی­شدگی را دارا هستند (به ترتیب mg/kg 137، mg/kg 06/580 و mg/kg 06/47). نتایج محاسبه شاخص­های ژئوشیمیایی نیز نشان داد که بیش‌ترین ضریب غنی­شدگی و ضریب زمین‌انباشت مربوط به عناصر آرسنیک، سرب و روی در زون دگرسانی آرژیلیک است و فلز مس نیز بالاترین ضرایب ژئوشیمیایی را در زون دگرسانی پتاسیک نشان می­دهد. نتایج استخراج ترتیبی آشکار ساخت که فلزات مورد مطالعه، در فاز تبادل‌پذیر (89/1 % از غلظت کل) کمترین غلظت را داشته و تمرکز بالایی در فاز باقی‌مانده دارند (70/79 %). بر اساس ارزیابی غلظت فلزات در گیاه درمنه و هم­چنین محاسبه شاخص­های بیوژئوشیمیایی مشخص شد که بالاترین ضریب انتقال متعلق به فلز Z و کمترین مقدار آن متعلق به فلز Cr است. هم­چنین بالاترین ضریب زیست­تمرکز، برای فلز Cu بدست آمد. این مطالعه به طور کلی نتیجه می­گیرد که اگرچه منشأ بیش­تر فلزات در خاک منطقه (در شرایط فعلی) طبیعی است؛ اما تشدید فعالیت‌های معدنکاری و استخراج کانسنگ در آینده می‌تواند باعث افزایش غلظت فلزات و یا دسترس­پذیری آن­ها در محیط خاک و گیاه شود. %U https://nfag.basu.ac.ir/article_2565_17eed473228ada2d6c0268b39254b1d2.pdf